Türkiye ve AB arasında “katılım müzakereleri”, 17 Aralık 2004 tarihli Brüksel Avrupa Konseyi toplantısında alınan karar doğrultusunda, 3 Ekim 2005 tarihinde resmen başlamıştır. Katılım müzakereleri sürecinin ilk aşaması olan “tarama süreci”, yine 3 Ekim 2005 tarihinde gerçekleştirilen Hükümetler Arası Konferans (HAK) ile başlamış ve 13 Ekim 2006 tarihinde tamamlanmıştır.
Tarama çalışmaları 33 fasıl altında gerçekleştirilmiştir. Bunlardan 12 fasılda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarama toplantılarına katılmıştır. Merkez Bankasını doğrudan ilgilendiren ve tarama toplantılarında sunumlara katkıda bulunulan 6 fasıl; “4. Sermayenin Serbest Dolaşımı”, “9. Mali Hizmetler”, “17. Ekonomik ve Parasal Politika”, “18. İstatistik”, “32. Mali Kontrol” ve “33. Mali ve Bütçesel Hükümler”dir. Merkez Bankasının doğrudan ilgili olmadığı diğer 6 fasılın ise yalnızca tarama toplantılarına katılım sağlanmıştır. Söz konusu fasıllar; “2. İşçilerin Serbest Dolaşımı”, “6. Şirketler Hukuku”, “16. Vergilendirme”, “19. Sosyal Politika ve İstihdam”, “28. Tüketici ve Sağlığın Korunması” ile “30. Dış İlişkiler”dir.
Tarama çalışmalarının ardından, aday ülke tarafından her bir fasıl için mevzuatın müktesebata uyum durumu, uyum takvimi, uygulama için ihtiyaç duyulan geçiş dönemi/istisna talepleri ve gerekçeleri ile kurumsal yapıya ilişkin bilgileri içeren “Pozisyon Belgesi” hazırlanmaktadır. Bu çerçevede, Merkez Bankası özellikle doğrudan ilgili olduğu fasıllarda belirtilen çalışmaya katkı sağlamaktadır.
Pozisyon Belgeleri temelinde, ulusal hukuk sisteminin AB’nin hukuk sistemine uyum sağlamasına yönelik çalışmaların gerçekleştirildiği “fiili müzakere” sürecinde de Merkez Bankası görev alacaktır. Bu kapsamda, genel olarak, AB üyeliği ile birlikte Merkez Bankasının bir parçası haline geleceği Avrupa Merkez Bankaları Sistemine (AMBS) uyumuna ilişkin düzenlemeler ve bu kapsamda özellikle Merkez Bankası bağımsızlığını daha da pekiştirmeye yönelik Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununda yapılacak ek değişiklikler AB’ye üyelik öncesinde gerçekleştirecektir.
Kaynak: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Web Sitesinde yayımlanan “sık sorulan sorular”dan derlenmiştir (Ziyaret Tarihi: 28/04/2010).
