Ekosistem terimi, belli bir bölgede yaşayan canlılar ve cansız çevrenin oluşturduğu bir bütünü ifade eder. Bu bütünün içindeki canlılar birbirleri ve cansız çevre ile devamlı bir ilişki halindedir. Ekosistemin canlı birimi kommunitelerdir. Cansız kısmını ise iklimsel, edafik faktörler ile kimyasal maddeler oluşturur. Örneğin, akarsu, göl, orman, step ekosistemlerinde canlılar ve cansız çevre karşılıklı iletişim içindeki birer birimdir.
Ekosistemdeki canlı ve cansız çevre arasında hiç durmaksızın süren bir madde ve enerji akışı görülür. Canlıların yaşamı için temel anlamda ihtiyaç duyulan karbon, azot, fosfor, oksijen, kükürt, kalsiyum, magnezyum, potasyum, klor gibi maddelerin canlı bünyesi ve cansız ortamda tamamladıkları döngünün doğal dengesinin bozulmaması tüm canlılar için büyük önem taşır.
Bilindiği gibi uygarlığın ilerlemesi ile birlikte insan doğaya çeşitli kaynaklardan ürettiği birçok yapay madde atmıştır. Bu bileşiklerin bir kısmı mikroorganizmaların etkisi ile zararsız forma dönüştürülmektedir. Ancak bazı bileşiklerin zararsız forma dönüştürülebilmesi imkansızdır. Bu durumda besin zincirinin halkalarındaki canlılarda bu maddeler birikmekte, kısa ve uzun vadede canlı bünyesinde hasarlara yol açmaktadır.
Sadece kimyasal maddelerin değil, yaşam için temel nitelikteki suyun döngüsünün de sağlıklı olarak sürdürülmesi doğal denge için büyük önem taşımaktadır.
Kaynak: Yrd. Doç. Dr. Ayşen TÜRK, Çevre Nedir?, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1017; Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 560
