Şimdi içinde buz bulunan bir kabın sıcaklığını ölçelim. Buzun sıcaklığı -20°C olsun. Bundan sonra buzu hafif ateşte ısıtalım ve her 30 saniyede sıcaklığını ölçelim. Birkaç dakika sonra, sıcaklık artışı durur. Sadece buzun eridiğini fark edebiliriz. Buzun erimesi sona erdikten sonra sıcaklık yeniden artmaya başlar. Buz erirken verilen ısının hepsi, suyu buz (katı) halde tutan kuvvetleri yenmek ve parçalamak için harcanmıştır. Buzun erime noktası sıfır derece Celcius’tur. Bu derecede, bir gramlık su (buz) 334 Jul’luk enerji olarak katı halden sıvı hale geçer. Katı halden sıvı hale geçiş için gerekli olan enerjiye suyun gizil ergime ısısı denir. Suyu ısıtmaya devam edelim. Sıcaklık 100 dereceye ulaşınca, artış yeniden durur. Şimdi, su kabını bir kapakla kapatalım. Bu durumda sıcaklığın tekrar artışı için uzunca bir zaman beklemek zorundasınız. Bu zaman sırasında su buhara dönüşmüştür. Suyu katı halden sıvı hale dönüştürmek için gerekli olan enerjiden daha fazla bir enerjiye sıvı-gaz dönüşümü için ihtiyaç duyulur. Bir gramlık suyu sıvı halden gaz haline dönüştürmek için 2260 Jul’lük enerjiye ihtiyaç vardır. Bu enerjiye buharlaşma ısısı adı verilir. Bir sıvı gaza dönüşürken ısı enerjisi alır. Aynı şekilde, bir katı sıvıya dönüşürse yine ısı enerjisi alacaktır. Hal değişikliği sırasında sıcaklık sabit kalır. Bir gaz bir sıvıya yoğuşurken ısı kaybeder veya ısı verir. Aynı şekilde, katılaşan bir sıvı sahip olduğu enerjiyi kaybeder. Her iki durumda da sıcaklık değişmesi olamaz.
Kaynak: Prof. M. Selami Kılıçkaya, Editör: Yrd. Doç. Dr. Ali Cemalcılar, “Temel Fizik”, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 674, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 331, ISBN 975 – 492 – 348 – 5, 1996.
