26 Mart 2010

Kollektif Şirket (TK.153-242)

Hukuk
Hukuk

TK.153. maddesi kolektif şirketi, “Ticari bir işletmeyi, bir ticaret unvanı altında işletmek maksadı ile hakiki şahıslar arasında kurulan ve ortaklardan hiçbirisinin mesuliyeti, şirket alacaklılarına karşı tahdit edilmemiş alan şirket” olarak tanımlar.

Kolektif şirket ancak bir ticari işletme işletmek amacı ile kurulabilir, yani kolektif şirket bir esnaf işletmesi işletemez. Bununla birlikte, kanun kolektif şirketler için asgari bir sermaye tesisini öngörmemiştir. Bunun da nedeni, ortakların sınırsız sorumluluğunun alacaklılar yönünden yeterli garanti sayılmasıdır.

Kolektif şirket işletmesini bir ticaret unvanı altında işletmelidir. Kolektif şirket ticaret unvanı, ortaklardan en az birisinin adı ve soyadı ile şirket ve kolektif olduğunu gösteren ibareden meydana gelir; örneğin,”Ahmet çalışkan ve Ortakları kolektif şirketi”.

Kolektif şirket ancak gerçek kişiler arasında ve en az 2 kişinin bir araya gelmesiyle kurulur. Tüzel kişiler kolektif şirkete ortak olamazlar. Ancak bu durum kolektif şirket ortaklarının aynı zamanda başka şirketlere ortak olmasına engel değildir.

Kanun kolektif şirketin ortak sayısına üst bir sınır çizmemiştir. Kural olarak çok sayıda ortağın söz konusu olduğu bir kolektif şirket karşılıklı işbirliği ve güven temeli üzerine kurulmuş bir kişi ortaklığı olduğundan, çok sayıda ortakla kurulması fiilen mümkün bulunmamaktadır.

Kolektif şirkette ortakların hepsinin şirket alacaklılarına karşı sorum1uluğu sınırsızdır. Burada söz konusu olan birlikte ve 2. derecede sorumluluktur. Yani, şirket borçlarından asıl sorumlu olan, bir tüzel kişi olarak kolektif şirketin kendisidir. Ortaklar ise 2. derecede, yani tüzel kişiden sonra sorumludurlar. Şirketin alacaklısı ortağa doğrudan doğruya başvuramaz. Önce şirket malvarlığı takip edilmeli ve alacağın tamamı oradan alınamamış olmalıdır. Sonra ortaklara başvurulur.

Kolektif şirketin kurulabilmesi için 3 kademeye ihtiyaç vardır:

Şirket sözleşmesinin yapılması: Bu sözleşme yazılı şekilde olmalıdır. TK.155 gereğince aşağıda sayılı konuların şirket sözleşmesinde yer alması mecburidir. Bunlar:

Ortakların ad ve soyadları ile ikametgahları ve tabiiyetleri,

Şirketin kolektif olduğu,

Şirketin ticaret unvanı ve merkezi,

Şirket mevzuu,

Her ortağın sermaye olarak koymayı taahhüt ettiği para miktarı, para mahiyetinde olmayan sermayenin değeri ve bu değerin ne suretle biçilmiş olduğu, eğer şahsi emek söz konusu ise bu emeğin mahiyet ve şümulü,

Şirketi temsile yetkili kimselerin ad ve soyadları, bunların yalnız başına mı, yoksa birlikte mi imza koymaya mezun olduklarıdır: Şirket sözleşmesinin bu zorunlu şartları dışında ortaklar isterlerse ek olarak başka konuları da sözleşmeye koyabilirler. Bunlara ihtiyari kayıtlar denir. Örneğin, ortakların iç ilişkide kar ve zarara katılma oranları, şirket süresi v.s.

İmzaların noter tarafından tasdiki: Şirket sözleşmesi taraflar arasında düzenlenip imzalandıktan sonra bu imzaların noter tarafından tasdik olunması gerekir. İmzasını tasdik ettirmekten kaçınan ortak sözleşmeye aykırı davranmış sayılır. Bu nedenle kendisinden tazminat istenebilir.

Sözleşmenin tescili ve ilanı: Kolektif şirketi kuranlar, imzaların noterce tasdikinden sonra şirketi ticaret siciline tescil ettirmekle yükümlüdürler.

Bu yüküm imzaların noterce tasdikinden itibaren 15 gün içinde yerine getirilmelidir.  Tescil talebinin bütün ortaklar tarafından yapılması gerekir. Şirket bu şekilde tescil olunmakla beraber tüzel kişilik kazanmış olur. Şirket tescil olduktan sonra tescil edilen konular sicil memuru tarafından Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan olunur.

Kollektif ortaklıkta karar idareciler tarafından alınır ve dış ilişkide temsilciler tarafından icra edilir.

Kaynak: Prof. Dr. Veliye Yanlı, “Ticaret Hukuku Ders Notları”,  İstanbul İnşaat Mühendisleri Odası, Kurs Notları, 2009.

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...