Mevlânâ (1200-1207) tarihleri arasında Horasan’ın Belh şehrinde doğdu. Soylu bir aileden geliyordu. Babası Sultan Velet en büyük İslam alimlerinden biridir. Belh şehrinde Sultan’ul-Ulema (alimlerin sultanı) diye isimlendirilmiştir.
Bilinmeyen bir sebeple Belh’ten ayrılan Sultan Velet; oğlu Celaleddin, ailesi ve öğrencilerinden oluşan bir kafileyle uzun bir yolculuktan sonra Anadolu’ya geldi. Malatya, Erzincan, Sivas, Kayseri ve Niğde’de konakladı. Karaman’a yerleşti. Oğlu Mevlânâ Celaleddin, burada Gevher hatunla evlendi. Mevlânâ babasının müderrisliğini yaptığı Karaman Medresesi’nde yetişip sayılı alimlerden biri olmuştu. 1228’de Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat’ın daveti üzerine Konya’ya yerleşti. Babasına bağlı olanlar babasının ölümüyle Mevlânâ’nın etrafında toplanmaya başladılar. Seyyid Burhaneddin‘den tasavvuf ilmini de tamamlayan Mevlânâ Konya’nın odağı olan bir müderris haline gelmişti. Mevlânâ sohbet ve vaazlarıyla halkı aydınlatma faaliyetlerinde bulunurken Şemsi Tebrizi ile karşılaşmıştır.
Bu Mevlânâ’nın hayatında bir dönüm noktasıdır. Şemsi Tebrizi‘nin coşkun ve cezbeli hali Mevlânâ’yı etkilemiştir. Coşkulu bir mutasavvıf olan Şems, Allah aşkı yolunda Mevlânâ’nın mürşidi olmuştur. Mevlânâ Celaleddin bütün çağlara tuttuğu hoşgörü, neşe ve umut meşalesi gibi; yüce kişiliği ile kendi çağını da aydınlatmış bir alimdir. Zamanının Anadolu insanı ve İslam dünyası ona bir maneviyat sultanı gözüyle bakarlardı.
O kimsesizlerin sığınağı, her düşüncenin ve medeni cesaretin barınağı idi. Sohbetlerinde ney, rebab ve santur çaldırıyor, sema ediyor, her türlü meclislere katılıyordu. Mesnevisi ve diğer eserleri Kur’anın özü ve özeti denilecek kadar peygamberin ve İslam’i bakışın bir timsalidir. Mevlânâ 1273 yılında vefat etmiştir. Başlıca eserleri: Mesnevi, Divan-ı Kebir, Mektubât, Mecalis-i Seb’a ve Fihi mafih‘dir.
Kaynak: Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan “Mesleki Açık Öğretim Lisesi Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 2 (Hazırlayan: İlhami SAZAK)” Ders Notlarından Derlenmiştir (Ziyaret Tarihi: 01/02/2010).
