12 Temmuz 2010

Prizmalar

Fizik
Fizik

Bir prizma, şeffaf bir malzemeden yapılmış ve iki düz yüzeyi birbirine bir açı yapan bir gereçtir. Ön görünüşü üçgen olan prizmaya giren bir ışık ışını değişmeye uğrar. Işık bir girişte bir de çıkışta kırınıma uğrar. Her iki kırınım da aynı yönde olur (Şekil 1).

Prizma Işık Kırınımları

Şekil 1: Bir prizmaya giren ışığın kırınımları

Beyaz ışık, bir renkler karışımıdır. Beyaz ışık bir prizmadan geçirilince, renklerine ayrılır. Prizmaya giren beyaz ışın demeti, bir renkler bandına ayrışır. Bu renkler sırasıyla mor, mavi, yeşil, sarı, portakal ve kırmızıdır. Bir prizmada teşekkül eden renkler bandına, görünür ışık tayfı adı verilir.

Bir cam prizmada ışık tayfı nasıl meydana gelmektedir?

Beyaz ışık, bir gökkuşağının farklı renklerine sahiptir. Her bir ışığın rengi cam içinde diğerlerinden çok az farklı olan bir kırınım indisine sahiptir. Işık, prizmanın bir eğik yüzünden girdiği zaman kırınmaya uğrar. Işık aynı yönde iki kez kırınmaya uğrar. Bu olay bir girişte, bir de çıkışta olur. Her renk farklı olarak kırınıma uğrar. Örneğin, kırmızı ışık en az kırınıma, mor ışık en fazla kırınıma uğrar. Kırınımın bir sonucu olarak, tüm renkler ayrılırlar. Gök cisimleri ve yıldızlardaki elementler ortaya koydukları tayf ile belirlenebilirler.

Kaynak: Prof. M. Selami Kılıçkaya, Editör: Yrd. Doç. Dr. Ali Cemalcılar, “Temel Fizik”, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 674, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 331, ISBN 975 – 492 – 348 – 5, 1996.

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...