Bir Geiger sayacı bir elektrik akımı teşkili ile radyasyonu tarayabilir. Akım, Geiger-Müller tüpü diye bilinen bir metal silindir içinde oluşur. Basıncı düşürülmüş argon veya helyum gazı Geiger-Müller tüpü içinde bulunur. Tüpteki ince bir mika tabakası bir “pencere” oluşturur. İnce tungsten tel, tüpün ekseni boyunca gerilmiştir. Tel ve metal silindir bir elektrik akımına bağlanmıştır. Silindirdeki gaz içinden radyasyon geçtiği takdirde, iyonlar oluşturulur. İyonlarda bir akım meydana getirip kapalı bir devre kurar. Örneğin, mika cam içinden bir alfa parçacığı girdiği zaman, gaz atomlarından birkaç sayıda elektronu serbest hale geçirir. Gaz atomları pozitif yüklü iyonlar haline dönüşür. Bu pozitif iyonlar, tüpün negatif duvarına doğru çekilirler. Yani, katoda doğru çekilirler. Serbest elektronlarda, tüpün merkezindeki pozitif tele doğru (anot) çekilirler. Elektronların tele akışı bir akım flaşını dış devrede meydana getirir. Bu akım yükseltilir, kayıt ve sayaç gereçlerine doğru beslenir (Şekil 1).
Şekil 1: Geiger-Müller sayacı
Küçük bir lamba ve hoparlör, Geiger sayacındaki sayaç gereci olarak vazife görür. Lambanın yanıp sönmesi veya hoparlördeki bir tıkırtı sesi, Geiger-Müller tüpüne girince duyulur. Tıkırtıların ve lambaların yanıp sönme sayısı birim zamanda Geiger sayacında sayılır. Böylece radyasyon şiddeti ölçülmüş olur.
Kaynak: Prof. M. Selami Kılıçkaya, Editör: Yrd. Doç. Dr. Ali Cemalcılar, “Temel Fizik”, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 674, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 331, ISBN 975 – 492 – 348 – 5, 1996.
