22 Nisan 2010

Sinir sistemi ve psikiyatrik hastalıklar ile ilgili temel terimler nelerdir?

Tıp
Tıp

Alzheimer hastalığı: Demansa yol açan dejeneratif bir hastalık.

Amnesia: Hafıza kaybı, unutkanlık.

Anksiyete nevrozu: Birdenbire ortaya çıkan, zaman zaman yineleyen, çoğunlukla bedensel, fizyolojik belirtilerle birlikte olan aşırı kaygı durumudur.

Aphasia: Fiziksel yeteneğin olmasına ve kişinin istemesine rağmen, öğrenilmiş amaçlı motor eylemleri yapamama. Merkezi konuşamama hali.

Arachnoidea: (Örümcek zar) Beyin, beyincik ve omuriliği saran zarlardan ortada bulunan zardır.

Bell’s paralysis: Birdenbire ortaya çıkan tek yanlı, idiopatik yüz felci.

Canalis centralis: Omuriliğin ortasında, boyuna uzanan kanal. İçinde beyin omurilik sıvısı bulunur.

Cephalgia: Baş ağrısı.

Cerebellum: Beyincik.

Cerebral abscessus: Beyin absesi, beyin dokusu içerisinde kapsüllü bir irin birikimi.

Cerebral parsy: Beyin felci.

Cerebrum: Beyin

Coma: Uyandırılmanın mümkün olmadığı tepkisizlik durumu.

Confusion: Bilinç kaybı ile seyreden nöbet.

Conversion: Kişinin iç dünyasındaki bir çatışmayı simgesel bir biçimde dışa vurmasına yol açan, bedeninde ortaya çıkan duygusal veya hareketsel işlevlerinde bozulmadır.

Convulsion: Anormal beyin uyartıları sebebiyle kasların istem dışı kasılmaları.

Cortex: Beyin ve beyincikte dış katman. Sinir hücreleri bu katmanda bulunur.

Creutzfield-jakob hastalığı: Bir virüsün neden olduğu demansa giden hastalık.

Delirium: İrritabilite, korku, görsel hallusinasyonlar ve bazen de çevreyle ilişkilerin tam anlamıyla kopması gibi özellikler gösteren bir rahatsızlık.

Dementia: (Bunama) Yapısal nöropatolojik değişiklikler nedeniyle oluşan ve kendisini yetenek kaybıyla belli eden, ilerleyici, düzelmesi olanaksız beyin fonksiyon bozukluğu sendromudur.

Dendritum: Sinir hücresinde hücreye ağaç görünümü veren kısa kalın uzantılar. Bunların sayıları birden çok olur ve dallanır.

Depression: (Ruhsal çöküntü) Üzüntü ve enerji azalması, yorgunluk ve umutsuzluk belirtilerinin yanı sıra kişinin benlik saygısının azalması ve suçluluk duygularının görüldüğü, ileri şekilde psikotik düşünce bozukluklarının ve intiharların tabloya eklendiği bir duygu durum bozukluğudur.

Disc hernia: Bel fıtığı.

Dura mater: Beyin, beyincik ve omuriliği saran zarlardan en dışta olanıdır. Serttir. Beyin ve beyincikte kafatası kemiklerine yapışık, omurilikte omurlara yapışık değildir.

Encephalitis: Beyin iltihabı.

Encephalomyelitis: Beyin ve omuriliğin iltihabı.

Encephalon: Beyin ve beyincik. İkisine birden verilen isim. Tüm beyin.

Encephalopathy:Beyin dokusunda dejeneratif değişikliklerle belirgin herhangi bir hastalık.

Endoneurium: Bir sinirde her sinir teli çevresini saran çok ince bağ dokudan kılıf.

Epilepsia: (Sara) Beyin fonksiyonunun kısa süren krizler şeklindeki, tekrarlayan hastalığı. Birdenbire ortaya çıkan ve kısa süren kriz sırasında bilinç değişiklikleri, aşırı hareketlilik, duyusal olaylar ve uygunsuz davranışlar görülür.

Epineurium: Bir sinirde epinöryumdan içeriye doğru sokulan ve siniri sinir teli demetlerine ayıran bağ dokudan bölmeler.

Fobik nevroz: Anlamsızlığı, gereksizliği, mantıksızlığı, yersizliği hasta tarafından kabul edilen; ancak denetlenemeyen, engellenemeyen bir korku durumudur.

Ganglion: Merkezi sinir sistemi organları dışında sinir hücresi içeren düğüm şeklindeki oluşumlar. Vücudun belli bölgelerinde bulunur. Sinir hücresi içerir. Sinir hücreleri arasında nöroglia değil doku bulunur.

Hallucination: Olmayan bir çevre uyarımının sanki varmış gibi yaşanması, örneğin kulağa gerçekte olmayan sesler gelmesi gibi, psikotik bir belirti (varsan).

Hemiplegia: Vücudun bir yarısını etkileyen felç.

Hemispherium: Beyin yarım küresi.

Hydrocephalus: Beyin ventriküllerinde normalin üzerinde sıvı toplanması.

Hypertensive encephalopathy: Şiddetli hipertansiyonlu hastalarda kendini baş ağrısı, konfüzyon veya stupor ve konvülsiyonla belli eden akut veya subakut durum.

Hypochondriasis (Hastalık hastalığı): Kişinin sürekli bir biçimde sağlığı hakkında aşırı kaygılanması, kendinde gerçekle olmayan hastalıklar görmesi ile belirgin ağır bir psikonevroz türüdür.

Hysteria: Genellikle benliği olgunlaşmamış olanlarda, çatışmalardan kaynaklanan, bastırılmış, denetlenmiş, engellenmiş, ertelenmiş duygu ve düşüncelerin bedensel ya da ruhsal belirtilerle açığa çıkan bir nevrozudur.

İllusion: (Yanılsama) Çevreden gelen uyarımların yanlış algılanması sonucu oluşan psikotik ve organik ruhsal rahatsızlıklarda görülen belirti.

İnsomnia. Uykusuzluk.

İntracerebral hemorrhage: Beyin dokusu içine kanama.

Mania: Aşırı neşelenme, hareketlerde ve enerjide artış, gerçeği değerlendirme yetisinde bozulma gibi, belirtilerle seyreden depresyonun karşıtı bir duygu durumu bozukluğudur.

Medulla oblangata, bulbus: (Omurilik soğanı) Beyinin omurilikten önceki soğan şeklinde bölümü.

Medulla spinalis: (Omurilik) Merkezi sinir sisteminin omurga kanalı içindeki bölümü.

Medulla: Beyin ve beyinciğin iç katmanı.

Meningitis: Beyin ve omurilik zarlarının iltihabı.

Meninx: Beyin, beyincik ve omuriliğin çevresini saran, koruma amaçlı üç zara verilen isim.

Microcephalus: Başın normalden küçük olması.

Monoplegia: Bir ekstremitenin felç olması.

Multiple sclerosis: Beyinde ve omurilikte yaygın demiyelinizasyon plaklarının bulunmasıyla özellik kazanan ve yavaş yavaş ilerleyen bir merkezi sinir sistemi hastalığı.

Muscular dystrophy: Sinir dokularının bozulmasına ait herhangi bir kanıt olmaksızın yalnızca kas liflerinin ilerleyici bir şekilde dejenerasyonu ve dermansızlıkla özellik kazanan bir grup kalıtsal hastalık.

Myasthenia gravis: Daha çok, sinirlerini kafa çiftlerinden alan kaslarda görülen kas yorgunluğu ve güçsüzlüğü ile özellik kazanan sinir-kas kavşağı hastalığı.

Myelitis: Omurilik iltihabı.

Myelon: Omurilik.

Narcolepsy: Tekrarlayan uyku nöbetleri. Uyku hastalığı.

Nervus. Sinir.

Neuritis: Sinir İltihabı.

Neurofibra: (Sinir teli) Sinir hücresine ait akson ve bunu saran kılıflardan oluşur. Sinir telleri bir araya gelerek sinirleri yaparlar.

Neuroglia: Merkezi sinir organlarında nöronlar arasını dolduran ve sinir dokuya özgü bağ doku.

Neuron: (Sinir hücresi) Beyin, beyincik, omurilik ve ganglionlarda bulunur.

Obsesif-kompülsif: Nevroz Düşünce ve mantık düzeyinde ortaya çıkan, anlamsızlığı, gereksizliği, yersizliği, hasta tarafından kabul edilen, hastanın irade ve isteği dışında inatçı biçimde sürekli olarak yineleyen takıntılı düşünce ve davranışlar.

Paralysis agitans: (Parkinson hastalığı) Orta yaşta gelişen ilerleyici bir sinir sistemi hastalığı. Bu hastalığın klinik bulguları arasında monoton ses, ellerin titremesi, yüzün anlamını yitirmesi gibi bulgular yer alır.

Paraplegia: İki bacağı tutan felç.

Peripheric neuropathy: Çevresel sinirlerde fonksiyon bozukluğu yapan patolojiler.

Piamater: Beyin, beyincik ve omurilik dokularını saran en iç zardır. Oldukça yumuşaktır.

Plegia: Felç.

Polioencephalitis: Beyin gri maddesinin iltihabı.

Poliomyelencephalitis: Beyin ve omurilik gri maddelerinin iltihabı, poliomiyelit ve polioensefalitin birlikte oluşu.

Poliomyelitis: (Çocuk felci) omurilik gri maddesinin iltihabı, daha çok çocuklarda görülen ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, bulantı, kusma ile aniden başlayıp ağır şekillerde kaslarda atrofi ve felce uzanan virutik hastalık.

Pons: Omurilik soğanı ile beyin gövdesi arasında kalan bölüm.

Psychoneurosis: Hastaların gerçeği değerlendirmesinin ileri derecede bozulmadığı, yaşama sınırlı da olsa uyum gösterebildiği anksiyete, obsesif-kompulsif bozukluk ve fobik bozukluk gibi psikiyatrik rahatsızlıklara verilen genel addır.

Psychosis: Hastanın gerçeği değerlendirmesinde, düşünce içeriğinde, duygulanım, algılama ve davranışlarında ileri derecede bozulmalar yapan ağır ruhsal hastalıklara verilen genel addır.

Quadriplegia: Dört ekstremitede görülen felç.

Schizophrenia: Ruhsal işlevlerin hemen tamamının büyük ölçüde hasara uğradığı, kesin nedeni ve tedavisi henüz bulunamamış olan ağır bir psikotik hastalık.

Stupor: Hastanın, ancak şiddetli uyaranlarla kısa bir süre için uyanık duruma getirilebildiği tepkisizlik durumu.

Substantia alba: (Ak katman) Omurilikte dışta, beyin ve beyincikte içte bulunur. Burada glia hücreleri ve sinir hücrelerinin uzantıları görülür.

Substantia grisea:(Gri katman) Boz katman Omurilikte dışta, beyin ve beyincikte içte bulunur. Sinir hücreleri bu katmanda olur.

Synapsis: Uyartıların; bir sinir hücresinden bir sinir hücresine ya da sinir hücresinden bir vücut hücresine geçirilmesini sağlayan bağlantılardır.

Syncope: Kısa süreli bilinç kaybı, bayılma.

Syringomyelia: Omurilik veya beyin sapında içi sıvı dolu bir nöroglia boşluğunun bulunması.

Tabes dorsalis: Omuriliğin arka kordonunun ve buradaki duyu yollarının yavaş fakat ilerleyici dejenerasyonu.

Tremor: (İstem dışı titreme) Vücudun bir veya birkaç bölümünde görülen ve fonksiyonları birbirinin karşıtı olan kasların sırayla ve ardı ardına kasılmaları nedeniyle meydana gelen istem dışı hareketler.

Trigeminal neuralgia: Nervus trigeminusun dağıldığı alanlarda birdenbire ortaya çıkan kısa süreli, çok şiddetli, batma tarzında ağrı.

Ventriculus: (Karıncık) Beyinde bulunan boşluklar. Dört tanedir. İçlerinde BOS bulunur.

Vertigo: Baş dönmesi.

Kaynak: Tıbbi Terminoloji (Tedavi Hizmetleri), MEGEP (Mesleki Eğitim Ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi), ANKARA, 2008.

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...