Türk atasözlerinde kişiliğin; bireydeki davranışlara ve ilişkilere bakılarak, uzun bir gözlem neticesinde değerlendirildiği yönünde ihtimaller kuvvetlidir ki, bu durum Sullivan’nın fikirleri doğrultusunda da yorumlanabilir. Çünkü Sullivan, kişiliğin varsayımsal bir kavram olduğu ve ilişki durumları dışında incelenemeyeceği görüşündedir. Atasözlerindeki kişilikle ilgili hükümlerin, değerlendirmelerin çoğunluğu da, davranışların ve ilişkilerin neticelerine bakarak dile getirilmiş gibidir. Yazar, Fromm’un şu düşüncelerini de dikkate alarak kişilik konusundaki atasözlerine yaklaşım yapmıştır. Fromm’a göre; insanın kişiliği her ne kadar değişmez değilse de, onu alabildiğine eğilip bükülen ve spesifik bir dinamizme sahip olmaksızın her türlü şarta intibak edebilen birşey olarak göremeyiz. İnsan kişiliği, kendisine has birtakım mekanizmalara ve kanunlara sahiptir ve bunları keşfetmek de psikolojiye düşen bir görevdir.
Fromm’un işaret ettiği gibi, psikolojiye bu görevi yüklediğimizde, kişilikle ilgili atasözlerinde, kişiliğin bir bütün olarak ama her sözde ayrı bir boyutunun yansıtılmağa çalışıldığı görülmüştür.
Kaynak: Sayginnlp.com web sitesinde yayımlanan “Kişilik (Şahsiyet) ve Atasözleri” konulu yazıdan derlenmiştir.
