15 Nisan 2011

Tek boyutta hareket ve temel kavramlar

Fizik
Fizik

Kinematik konusunun daha iyi anlaşılması bakımından bazı kavramların bilinmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, hesaplamalarda hataya neden olmayacak şekilde konumunu geometrik bir nokta gibi niteleyeceğimiz çok küçük bir madde parçasına maddi nokta denir.

Bir cismin hareketliliğini ve durgunluğunu tanımlamak amacıyla durgun kabul edilen bir ikinci cisim seçilir ve bu durağan cisme referans sistemi (karşılaştırma sistemi) adı verilir. 

Maddi bir noktanın, seçilen bir referans sisteminin her noktasına olan uzaklığı zaman içinde değişmiyorsa, maddi nokta durağandır ve eğer referans sisteminin noktalarına olan uzaklığı zaman içinde değişiyorsa, maddi nokta hareketlidir denir.

Genelde hareketin referans noktası olarak yer küre seçilir ve buna bağlı olan uzaysal dik bir koordinat ekseni belirlenir. Seçilen bu koordinat sisteminin eksenlerine göre maddi noktanın durağanlığı ve hareketi tanımlanır. Durağanlık ve hareket tamamen bağıl (relatif) bir kavramdır ve seçilen referans sistemine bağımlıdır. Örnek olarak trende oturan bir kimse trene göre durağan fakat yerküreye göre hareketlidir. Güneşe göre, yerküre hareketli, yerküredeki bir ev de yerküreye göre durağandır.

Yörünge, hareketli bir maddesel noktanın zamana bağlı birbiri ardına gelen konumlarını birleştiren sürekli çizgiye hareketin yörüngesi ve yörüngenin birim zaman aralığındaki uzunluğuna da ötelenme (yol) denir. Hareketli maddi noktanın, yörüngesi üzerindeki konumunu belirlemek amacıyla, yörünge üzerinde bir başlangıç noktası ve bir pozitif hareket yönü seçilir. 

Hareket bağıntısı; yörünge üzerindeki maddesel noktanın, istenilen her andaki konumunu veren ifadeye hareket bağıntısı adı verilir.

Kinematik, belli bir zaman sonundaki bir cismin konumunu araştırıldığından, iki temel fiziksel büyüklüğe ihtiyaç duyulur. Bunlardan biri zaman birimi diğeri de uzunluk birimidir. SI birim sistemine göre, zaman birimi s (saniye) ve uzunluk birimi m (metre)dir.

Kaynak: İsimsiz,”Bölüm I.2. Dinamik-Kinematik – Tek Boyutta Hareket”, sciart.karaelmas.edu.tr, Erişim Tarihi: 09/04/2011.

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...