Termodinamiğin II. Kanunu nedir?

I. Kanun’u tamamlayan II. Kanun ise, daha farklı bir şey söylemektedir: İzole edilmiş bir termal işlemde, sisteme giren toplam enerji (Q) ile sistemde işe dönüşen enerji (W) ve iç enerjide değişmeye yol açan enerjinin (ΔU) toplamı eşittir, yani, enerjinin korunumu kanunu geçerlidir; ancak, buna mukabil, Q = W + (U2-U1)= W+ΔU denkleminin sağ tarafından sol tarafına bire-bir bir dönüşüm mümkün değildir. Yani sistemde elde edilen W işi ve ΔU iç enerji değişiminin geriye döndürülerek tekrar aynı Q ısısının elde edilmesi imkansızdır; mutlaka, sıfırlanması mümkün olmayan bir kayıp söz konusudur. Eğer böyle olmasa idi, enerjiyi yaratamamakla beraber, bir sonsuz döngü elde etmek mümkün olabilirdi. Nasıl ki Enerjinin Korunumu Kanunu ve onun bir termal uygulaması olan Termodinamiğin I. Kanunu, enerjinin yaratılamazlığı dolayısıyla, eski fiziğin ezeli hülyası olan Devri Daim Makinası’na (Perpetuum Mobile) bütün kapıları kapatmakta ise, Termodinamiğin II. Kanunu da sonsuz bir döngü elde etmeye bütün kapıları kapatmakta ve bütün termal süreçlerin sonlu ve bitimli olması gerektiği sonucunu çıkarmaktadır. İşte bu, termal poroseslerin geriye döndürülemezlik (irreversibility, tersinmezlik) özelliği, Evren’in kaçınılmaz olarak bir “termal ölüm”e gidişini amir olan en temel kanunu hükmündedir.
Kaynak: Durmuş Hocaoğlu, Termodinamik’in İkinci Kanunu ve Entropi Ders Notu, Kasım, 2008.