Tütünden elde edilen sigarada yaklaşık 4000 kimyasal madde bulunmaktadır. Nikotin, toluen, kadmiyum, katran, aseton, karbon, amonyak, naftalin, piren, üretan, formaldehit DDT vb. bu maddelerden bazılarıdır.
Tütünün içerisinde yer alan ve bağımlılık yapan madde nikotindir. Tütün nasıl tüketilirse tüketilsin nikotin hemen kana karışır. Sigara dumanının çekilmesiyle nikotin çok kısa bir süre içerisinde beyni etkiler.
Sigaranın içerisindeki aktif madde olan nikotin, tütün bitkisinin kuru yapraklarından elde edilir. Nikotin merkezi sinir sisteminde uyarıcı etki yapar. Yüksek dozlarda alındığında titremeye neden olur, kan basıncını yükseltir, çarpıntı yapar. Sigara, bağımlı kişilerde akciğer kanserine, yüksek tansiyona, bronşiyal astıma, üst solunum yolu enfeksiyonlarına, kalp ve damar rahatsızlıklarına, mide-bağırsak bozukluklarına, şiddetli baş ağrılarına neden olur. Ayrıca nikotin ağız içi dokulara da zarar vermektedir.
Sigara; akciğer, ağız, gırtlak, mide, böbrek, idrar yolu ve pankreasta kanser oluşumunda etkilidir. Çünkü hücre yapısını bozmaktadır. Solunum sisteminde astım ve diğer bazı rahatsızlıkların oluşmasında da sigaranın önemli etkisi vardır. Sigarayı ağızlıkla içmek ya da içine çekmemek çok az da olsa etkiyi azaltmaktadır. Fakat yinede uzun zaman içerisinde solunum sistemi üzerinde olumsuz etkisini göstermektedir.
Sigara; dolaşım sistemi üzerinde de önemli hasarlar bırakmaktadır. Damar yapısının bozulmasına, kanda artan zehirli maddeler nedeniyle kalpte çarpıntıya neden olur. Kalp krizi riskini artırır. Beyinde kan dolaşımı bozukluğuna sebep olur.
Sigara midenin çalışmasını etkileyerek bazı sindirim sistemi hastalıklarına neden olmaktadır.
Sigara sözü edilen sorunlarla birlikte hamile bayanlar için de büyük tehlike oluşturmaktadır. Ölü doğumlara, düşük ağırlıklı bebeklerin doğumuna neden olmaktadır. Ayrıca sigara kullanan annelerin bebeklerinde zeka geriliği riski de oldukça fazladır. Sigara erkek ve kadınlarda üreme organlarını olumsuz etkileyerek kısırlığa da yol açabilir.
Yapılan araştırmalara göre akciğer kanserinin %85’i, kronik bronşitin %75’i, kalp hastalıklarının %25’i, sigaradan kaynaklanıyor. 100.000 kişilik bir nüfusta hiç sigara içmeyenlerin kansere yakalanma riski %3-4 iken sigara içenlerde bu oran çok daha yüksektir.
Nikotin kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan zararların bilinmesine rağmen ergenlik dönemde sigara içenlerin sayısı hızla artmaktadır. Bunun nedeni yetişkinler gibi davranma arzusudur. Sigara içen anne babanın çocuklarında kullanıma yönelik eğilim anne babası sigara içmeyen çocuklara göre daha fazladır.
Genellikle sigara kullanımına ergenlik çağında başlanır. Sigara bağımlılığının seyri kişiden kişiye göre değişmektedir. Bazı kişiler sürekli sigarayı bırakma eğilimindedirler. Bazı kişiler yoksunluk sendromunun belirtilerine rağmen sigarayı bırakırlar. Bazı kişiler ise her türlü zararı bilmelerine rağmen sigarayı kullanmaya devam ederler.
Yokunluk Sendromu, sigarayı tamamen bıraktıktan ya da azatlıktan sonra ortaya çıkabilir. Bu sendrom birkaç gün veya birkaç hafta sürebilir. Bazı kişilerde uzun süreli olabilir.
Kaynak: Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Açık Öğretim Lisesi ve Mesleki Açık Öğretim Lisesi “Sağlık Bilgisi 1 (Hazırlayan: Nermin IŞIK, Nihal YILDIRIM)” Ders Notlarından Derlenmiştir (Ziyaret Tarihi: 01/02/2010).
