Tarihte bugün: 1 Mart
(Ölüm) 1 Mart 1985 tarihinde “A. Kadir” adıyla tanınan şair Abdülkadir Meriçboyu, 68 yaşında İstanbul’da öldü.
(Olay) 1 Mart 1987 tarihinde Türkiye, Yunanistan’ın Bern Deklarasyonu’nu çiğneyerek Ege’nin ihtilaflı kıta sahanlığında petrol aramalarına başlaması durumunda, misillemede bulunacağı konusunda Atina’yı uyardı.
(Olay) 1 Mart 1947 tarihinde İffet Halim Oruz’un çıkardığı Kadın Gazetesi yayınlandı. Gazete1979 yılına kadar 32 yıl,1125 sayı olarak çıktı.
(Olay) 1 Mart 1956 tarihinde İstanbul Valiliği’ne bağlı olarak yürütülen belediye hizmetleri,1956 yılı bugün, belediye binasında yapılan bir törenle birbirinden ayrıldı. Artık tamamen bağımsız olan Belediye Başkanlığı görevi, Belediye Meclisi’nde yapılan seçim sonucunda bir yıl süreyle yine Vali Fahrettin Kerim Gökay’a verildi.
(Olay) 1 Mart 1958 tarihinde 1958 yılı bugün, Türk denizcilik tarihine “Üsküdar Faciası” olarak geçen deniz kazası İzmit Körfezi’nde meydana geldi. Üsküdar adlı yolcu vapuru İzmit’ten Karamürsel’e hareket etti. 293 yolcusu vardı. 26 dakika sonra Soğucak mevkiinde, hızı saatte130 kilometreyi bulan şiddetli lodosa yakalanarak battı. Vapurda kapasitesinin üstünde yolcu vardı. 76’sı öğrenci 272 kişi can verdi. Kazadan ancak 21 yolcu kurtulabildi..
(Olay) 1 Mart 1959 tarihinde Kıbrıs’a dönen Makarios Kıbrıslı Rumlar tarafından büyük bir tezahüratla karşılandı.
(Ölüm) 1 Mart 1978 tarihinde Adnan Menderes’in oğlu, Adalet Partisi Aydın Milletvekili Mutlu Menderes trafik kazası sonucu öldü.
(Olay) 1 Mart 1979 tarihinde Başbakan Ecevit ülkenin içinde bulunduğu bunalıma dikkat çekerek, “Ekonomiyi düzeltmek için zam şarttır” dedi.
(Olay) 1 Mart 1980 tarihinde Hacı Ali Demirel ve oğlu Yahya Demirel hakkında döviz kaçakçılığı suçundan yeni bir dava açıldı. Sanıklar hakkında1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası isteniyor.
(Olay) 1 Mart 2000 tarihinde Meclis İnsan Hakları Komisyonu üyeleri, İstanbul Küçükköy Karakolu’na yaptıkları baskında bir adet “Filistin askısı” buldu. El konulan işkence aleti Ankara’ya götürüldü.
(Olay) 1 Mart 2003 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine, yabancı silahlı kuvvetler unsurlarının 6 ay süreyle Türkiye’de bulunmasına izin verilmesine ilişkin Başbakanlık Tezkeresi, TBMM’nin kapalı oturumunda reddedildi.
(Olay) 1 Mart 2005 tarihinde “Türkler: Bir İmparatorluğun Mimarları ve Mimar Sinan’ın Dehası” adlı fotoğraf sergisi Londra’da açıldı.
(Olay) 1 Mart 1940 tarihinde Fransız yazar Pierre Louys’in, Afrodit adlı romanının Türkçe çevirisi hakkında “müstehcen yayın” gerekçesiyle dava açıldı. Bilirkişinin verdiği rapora dayanılarak toplatıldı. Duruşmada savcı bazı bölümler için, ” huzuru adalette zikrinden teeddüp (yani utanma) duyduğum ” dediği romanın ne gibi yararı olduğunu anlamadığını, yapıtın ebedi bir değer taşımadığını, kitabın aile yuvalarına kötü etki yapacağını ileri sürdü. Oysa, Pierre Louys’in Afrodit romanı Larousse’un 20. yüzyıl baskısına girmiş, Fransız operasında oynanmış bir eserdi. Dava1940 yılında basan ve yayanların aklanmasıyla son buldu. Davayla ilgili bir yazı yazan Sabiha Sertel “Resim tablolarını indirten, sanat eserlerini ikide bir maznun sandalyesine oturtan geri bir zihniyet eteğimizi çekiyor” dedi.
(Olay) 1 Mart 1940 tarihinde Bulgaristan Mihver devletlerine katıldı.
(Olay) 1 Mart 1990 tarihinde Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın oğlu Ahmet Özal’ın da ortakları arasında olduğu ilk özel TV kanalı Magic Box, Eutelsat F 5 uydusundan test sinyali yaylnlamaya başladı.
(Olay) 1 Mart 1990 tarihinde İlk özel TV kanalı Magic Box, Eutelsat F 5 uydusundan test sinyali yayınlamaya başladı.
(Olay) 1 Mart 1992 tarihinde Bosna-Hersek, referandum sonrasında, Yugoslavya’dan ayrılarak bağımsızlık kararı aldı. Ancak 3 Mart’ta, Sırp kuvvetleri, Bosna’nın kuzeyindeki Bosanki Brod’u bombaladı ve
(Olay) 1 Mart 1992 tarihinde Bosna-Hersek, referandum sonrasında, Yugoslavya’dan ayrılarak bağımsızlık kararı aldı. Ancak 3 Mart’ta, Sırp kuvvetleri, Bosna’nın kuzeyindeki Bosanki Brod’u bombaladı ve
(Olay) 1 Mart 1992 tarihinde İstanbul Kuledibi’ndeki Neve Şalom Sinagogu’na bombalı saldırıda bulunuldu. Olayda bir kişi yaralandı, saldırganlardan biri yakalandı.
(Olay) 1 Mart 1992 tarihinde Show-TV yayına başladı.
(Olay) 1 Mart 1963 tarihinde Kürt lider Molla Mustafa Barzani, Amerikan Associated Press’e verdiği bir demeçte, Irak hükümetinin Kürdistan’a özerklik tanımaması halinde kuvvetlerini yeniden harekete geçireceğini söyledi.Barzani, Irak Başbakanı Kasım’ın devrilmesinde Kürt mücadelesinin rol oynadığını ileri sürdü. “Muhtar bir Kürt bölgesinin kuruluşuna muhalefet eden başka herhangi bir kişinin deakıbeti aynı olacaktır” dedi.
(Olay) 1 Mart 1964 tarihinde Milli Birlik Komitesi’nden çıkarıldıkta sonra Ottawa Büyükelçiliği danışmanlığına atanmış olan14’lerden Orhan Kabibay, yurda dönüşünde tutuklandı.
(Olay) 1 Mart 1982 tarihinde Erol Toy’un, “Aydınımız, İnsanımız, Devletimiz” adlı kitabının basımı ve dağıtımı yasaklandı.
(Basın Yayın) 1 Mart 1982 tarihinde Show Tv yayın hayatına başladı.
(Olay) 1 Mart 1983 tarihinde Hakkari’de Bir Mevsim adlı film Berlin Film Şenliği’nde 4 ödül aldı. Berlin Film Şenliği’nde en çok ödül alan birkaç filmden biri olarak sinema tarihine geçti. Senaryosu Onat Kutlar tarafından Ferit Edgü’nün O adlı romanından uyarlanan filmin yönetmeni Erden Kıral, oyuncuları Genco Erkal, Şerif Sezer ve Erkan Yücel di.
(Olay) 1 Mart 1984 tarihinde Turgut Özal’ın köprü ve barajların satılması önerisine tepkiler sürdü. DYP Genel Başkanı Yıldırım Avcı, “Mirasyediler her şeyi satarlar” dedi. HP Genel Başkanı Necdet Calp, “Ermeni terör örgütü ASALA almak istese verilecek mi ?” diye sordu. SODEP Genel Başkanı Erdal İnönü de ” Devlet malını satmaya kimsenin gücü yetmeyecektir ” dedi.
(Olay) 1 Mart 1984 tarihinde TBMM’de sıkıyönetimin13 ilde kaldırılmasını, 54 ildeyse 4 ay süreyle uzatılması kararlaştırıldı. Başbakan Turgut Özal yaptığı açıklamada, “Olaylarda yüzde 99 azalma var. Ancak aşırı sol ve bölücü örgütler faaliyetlerine yeraltında devam ediyorlar” dedi.
(Olay) 1 Mart 1430 tarihinde Selanik, Padişah II. Murad zamanında fethedildi.
(Olay) 1 Mart 1881 tarihinde Rus Çarı II. Aleksandr Narodniklerce öldürüldü.
(Olay) 1 Mart 1921 tarihinde Mehmet Akif’in (Ersoy) “İstiklal Marşı”, Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey tarafından Mecliste ilk kez okundu.
(Olay) 1 Mart 1923 tarihinde Ali Fuat (Cebesoy) tekrar TBMM ikinci başkanlığına, Erzurum mebusu Hüseyin Avni Bey (Ulaş) birinci başkan vekilliğine, Konya mebusu Musa Kâzım Efendi ikinci başkan vekilliğine seçildiler.
(Olay) 1 Mart 1923 tarihinde Mustafa Kemal Paşa, TBMM’nin yeni çalışma dönemini açtı. Mustafa Kemal’in açış konuşmasını Mecliste dinleyiciler balkonundan izleyen Latife Hanım, Meclise gelen ilk kadın oldu.
(Olay) 1 Mart 1925 tarihinde Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi kurularak, AA şirket statüsüne kavuştu. Ahmet Ağaoğlu, AA’nın ilk Yönetim Kurulu Başkanı, Alaeddin Bey ilk Genel Müdürü oldu.
(Olay) 1 Mart 1926 tarihinde 1889 İtalyan Zanardelli yasası esas alınarak hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu TBMM’de kabul edildi. Dönemin Adalet Bakanı Mahmut Esat Bey TBMM’de yaptığı konuşmada yeni yasa hakkında şunları söylüyordu: ” Arkadaşlar ceza kanunumuz çok serttir. Çünkü inkılap çok kıskançtır. Fakat şunu heyet-i celilenize temin edebilirim ki sertliği ile beraber ilmi bir eserdir. Bundan korkacak olanlar ve korkması lazım gelenler Türk milletinin menfaatlerine, Türk milletinin hukukuna ve inkılabına karşı tekin olmayanlardır ve bunların korkması lazımdır.” Türk Ceza Kanunu yürürlüğe girdiği tarihten itibaren çeşitli tarihlerde toplam 54 kez değişikliğe uğradı. Bunlardan en önemlisi1936’daki değişikliktir.Türk Ceza Kanunu’na141. ve142. maddelerin eklenmesi bu maddelerin yürürlükten kaldırıldığı12 Nisan1991tarihine değin pek çok aydının hüküm giymesine neden oldu.
(Olay) 1 Mart 1929 tarihinde İstanbul Boğazı kuzeyden gelen büyük buz kütlelerinin hücumuna uğradı. Buzların yoğunluğu yüzünden Boğaz vapurları çalışamadı.
(Olay) 1 Mart 1931 tarihinde Troçki’nin Büyükada’da kaldığı Arap İzzet Paşa köşkü yandı.
(Olay) 1 Mart 1935 tarihinde Atatürk 4. kez oybirliğiyle cumhurbaşkanı seçildi.
(Olay) 1 Mart 1948 tarihinde 2. Saraçoğlu hükümetinde Gümrük ve Tekel Bakanlığı yapan Suat Hayri Ürgüplü, bakanlığı sırasında yolsuzluk yaptığı iddiasıyla Yüce Divan’da yargılanmaya başladı. Basında yolsuzluk söylentileriyle ilgili yazılar çıkması üzerine Ürgüplü olayın sağlıklı biçimde soruşturulabilmesi için bakanlıkta istifa etmişti. Suat Hayri Ürgüplü, kibrit üretiminde kullanılan tutkal ve Yunanistan’a satılacak kibrit işinde,1946’daki kahve alımlarında yolsuzluk yapmakla suçlanıyordu. Yüce Divan Ürgüplü ve diğer sanıklar hakkında beraat kararı verdi.
(Olay) 1 Mart 1951 tarihinde Afyon ili Sandıklı ilçesinde grip salgınından 22 kişi öldü. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Samet Ağaoğlu, Emniyet Genel Müdürlüğü’nde düzenlediği basın toplantısında Cumhuriyet Halk Partisi iktidarı döneminde devlet memurlarınca tutulan, Demokrat Parti ileri gelenlerinin kimlerle görüştüklerini, nereye gittiklerini bildiren raporların suretlerini gazetecilere dağıttı ve eski iktidarın jurnalciliği desteklediğini ileri sürdü.
(Olay) 1 Mart 1951 tarihinde Hastalık ve Analık Sigortası Yasası İstanbul, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerinde yürürlüğe girdi.
(Olay) 1 Mart 1960 tarihinde 1000 siyah öğrenci ABD’nin Alabama eyaletinde ayrımcılığı protesto etti.
(Olay) 1 Mart 1968 tarihinde Milli Bakiye usulünü kaldıran yeni Seçim Kanunu TBMM’de kabul edildi.
(Olay) 1 Mart 1971 tarihinde Türkiye’nin ilk çoban boykotu Konya’nın Sazgeçit köyünde başladı.
(Olay) 1 Mart 1971 tarihinde Batman’da 3 bin işsiz rafineriyi işgal etti.
(Olay) 1 Mart 1971 tarihinde Ankara, Ege ve Diyarbakır Tıp fakülteleri asistanları oturma eylemine başladı.
(Ölüm) 1 Mart 1974 tarihinde Tiyatro sanatçısı Hüseyin Kemal Gürmen 73 yaşında öldü.
(Olay) 1 Mart 1977 tarihinde Hükümet 1977’de üç kez devalüasyon yaptı. Yılın ilk devalüasyonu ‘ta gerçekleşti. Sanayici ve işadamları tarafından gecikmiş bir uygulama olarak değerlendirildi. Alman Markı 50 kuruş, Amerikan Doları ise1 lira değer kazandı.
(Olay) 1 Mart 1994 tarihinde Refah Partisi’nin merkezi Libya’da olan Uluslararası İslama Çağrı Cemiyeti’nden 500 bin dolarlık yardım aldığına ilişkin iddialar yeni bir boyut kazandı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 500 bin dolarlık çeki RP adına aldığı ileri sürülen Beşir Darçın’ın peşine düştü. Ankara Cumhuriyet Başsavcısı Nazmi Şarvan bu konuda gazetelerde yer alan haberleri ihbar kabul ederek soruşturma başlattıklarını açıkladı.
(Olay) 1 Mart 1996 tarihinde Uluslararası Narkotik Kontrol Stratejisi Raporu’nda, Türkiye kara para aklayan ülkeler arasında sayıldı.
(Ölüm) 1 Mart 1996 tarihinde Eski Gümrük ve Tekel bakanlarından Haydar Özalp öldü.
(Olay) 1 Mart 1996 tarihinde Harçları protesto eden öğrenciler İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni 30 saat işgal ettiler. Eylem sonrası çıkan olaylarda100 öğrenci gözaltına alındı.
(Olay) 1 Mart 1997 tarihinde İstenmeyen adam ilan edilen İran’ın Erzurum Başkonsolosu Said Zare ülkesine geri döndü. İran’da misilleme olarak Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Osman Korutürk ile Urumiye Başkonsolosu Ufuk Özsancak’ı istenmeyen adam ilan etti.
1 Mart tarihinde yaşanan olaylar, 1 Mart tarihinde doğan ünlüler ve 1 Mart tarihinde ölen ünlüler hakkında kapsamlı bilgilere ulaşabilirsiniz.
1 Mart tarihinde ne oldu?
Tarihte bugün: 1 Mart
