Tarihte bugün: 13 Mart
(Olay) 13 Mart 1986 tarihinde Odalar Birliği Başkanlığı’ndan ayrılarak DYP’ye giren ve genel başkanlık seçimlerinde ağır yenilgiye uğrayan Mehmet Yazar, yeni bir siyasi parti kurmak için1986 yılı bugün DYP’den istifa etti.
(Olay) 13 Mart 1986 tarihinde Fatsa Dev-Yol davası savcısı Hakim Binbaşı Halit Cengiz, rüşvet, dolandırıcılık gibi suçlardan toplam 29 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.
(Olay) 13 Mart 1987 tarihinde Uluslararası Halter Federasyonu, halterci Naim Süleymanoğlu’na, Türkiye’ye iltica tarihinden 6 Aralık1987 tarihine kadar yarışmalardan men cezası verdi.
(Olay) 13 Mart 1955 tarihinde Fenerbahçe-Galatasaray futbol maçında taraftarlar tribünde birbirlerine girdiler,1 kişi öldü.
(Olay) 13 Mart 1978 tarihinde Genelkurmay Başkanı Evren “Ordu parlamenter sisteme saldıranları yok edecek güçtedir” dedi
(Olay) 13 Mart 1979 tarihinde Adalet Partisi, 4. Beş Yıllık Plan’ın esas yönünden Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla iptalini istedi.
(Olay) 13 Mart 1979 tarihinde İstanbul’da özel öğrenci yurtları kapatıldı.
(Olay) 13 Mart 2003 tarihinde 1998 yılından bu yana tadilat gören Etnoğrafya Müzesi yeniden açıldı.
(Olay) 13 Mart 2003 tarihinde Anayasa Mahkemesi HADEP’i kapattı. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu DEHAP’ın temelli kapatılması istemiyle Anayasa mahkemesine dava açtı.
(Olay) 13 Mart 1990 tarihinde Hava Kuvvetlerinde sürdürülen “irtica operasyonunda” toplam146 subay ve astsubayın irticai faaliyetlerde bulundukları gerekçesiyle orduyla ilişkilerinin kesildiği açıklandı.
(Olay) 13 Mart 1982 tarihinde İki kişiyi öldürmekten idama mahkum edilen Türkiye Komünist Emek Partisi’nin (TKEP) üyesi Seyit Konuk, Necati Vardar ve İbrahim Ethem Coşkun isimli üç işçinin idam cezası İzmir’de Buca kapalı Cezaevi’nde infaz edildi.
(Olay) 13 Mart 1983 tarihinde Beylerbeyi’nde restore edilmekte olan tarihi İsmail Hakkı Efendi Yalısı gece çıkan yangında tamamen yandı. Yalının yanındaki 205 yıllık Beylerbeyi Camii’nin kubbesi de tamamen yandı.
(Olay) 13 Mart 1983 tarihinde Cumhurbaşkanı Kenan Evren Antakya ve Mersin’de halka hitap ederek yaptığı konuşmada ” Eski partilerin hemen hemen aynı kişilerle, yalnız iki isim değiştirerek, yeniden hortlamalarına müsaade edemeyiz” dedi. Evren eski siyasilerden, “Kendilerine kul köle olacak kişilerden kurulacak partinin büyük bir çoğunlukla seçimi kazanmasıyla, seçimden sonra tekrar eski koltuklarına oturtulmayı düşleyenler” diye söz etti. Konuşmasını, “Nasıl12 Eylül’den önce bu kişileri tekrar tekrar uyardık ama dinlemediler,sonunda başlarına12 Eylül yumruğu indiyse, nasıl 7 Kasım’dan önce yapılan ikazları da dinlemeyip bu defa da Türk halkının yumruğunu yediler ise şimdi yine ikaz ediyorum. Üçüncü bir yumruğu yememek istiyorlarsa derhal bu girişimlerden vazgeçsinler” diye sürdürdü.
(Olay) 13 Mart 1984 tarihinde Gümrük kaçakçılığı davasından yargılanan Abuzer Uğurlu Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından 15 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
(Olay) 13 Mart 1984 tarihinde Türkiye’nin Ottawa Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Kemalettin Kani Güngör’e suikast girişiminde bulunan 4 Ermeni Kanada’da tutuklandı.
(Olay) 13 Mart 1781 tarihinde Alman kökenli İngiliz astronom William Hershel, Uranüs gezegenini keşfetti. Güneş sisteminin yedinci gezegeni olan Uranüs’ün daha önceleri bir yıldız olduğu sanılıyordu.
(Doğum) 13 Mart 1800 tarihinde Altı kez sadrazamlık görevinde bulunarak Tanzimat’ın başlıca mimarlığını üstlenmiş olan Osmanlı devlet adamı Mustafa Reşit Paşa.
(Doğum) 13 Mart 1890 tarihinde Libya’nın bağımsızlığına kavuşmasını sağlayan Kral I. İdris.
(Ölüm) 13 Mart 1893 tarihinde Tanzimat dönemi yazar ve şairi Muallim Naci, İstanbul’da öldü.
(Olay) 13 Mart 1899 tarihinde Atatürk, “1283” yaka numarasıyla Harp Okulunun piyade sınıfına yazıldı.
(Doğum) 13 Mart 1900 tarihinde Eserleriyle 1963 Nobel Edebiyat Ödülü’ne değer görülen Yunanlı şair Yorgo Seferis.
(Olay) 13 Mart 1919 tarihinde Kazım Karabekir, Erzurum’da 15. Kolordu Komutanlığına atandı.
(Olay) 13 Mart 1923 tarihinde Mustafa Kemal, Adana’dan başlayan bir geziye çıktı.
(Olay) 13 Mart 1926 tarihinde Mustafa Kemal Paşa’nın Falih Rıfkı (Atay), ve Mahmut (Soydan) beylere anlattığı hayat hikayesi ve hatıralarının kısaltılmış şekli Milliyet gazetesinde yayımlandı.
(Ölüm) 13 Mart 1934 tarihinde Yazar Cenap Şahabettin 64 yaşında öldü.
(Olay) 13 Mart 1951 tarihinde Demokrat Parti İzmir Belediye Başkanı Rauf Onursal, CHP Genel Başkanı İsmet İnönü’nün Halife Abdülmecit gibi sınır dışı edilmesini istedi.
(Ölüm) 13 Mart 1952 tarihinde İslamiyet ve dinler tarihi üzerine yaptığı inceleme ve araştırmalarla tanınan gazeteci, yazar Ömer Rıza Doğrul, İstanbul’da. 1893’te Kahire’de doğan Ömer Rıza El-Ezher Medresesi’nde din öğrenimi görmüştü. Yazı hayatının ilk yıllarında İslamcılığı savunan yazılar yazmıştı. Cumhuriyetin ilanından sonra Akşam, Tan, Cumhuriyet gazetelerinde İslam tarihi, dinler tarihi, siyasi yazılar kaleme aldı.1950 genel seçimlerinde Demokrat Parti listesinden Konya milletvekili seçildi.
(Olay) 13 Mart 1954 tarihinde Cemal Reşit Rey konser vermek üzere Yugoslavya’ya gitti.
(Olay) 13 Mart 1969 tarihinde Atilla Tokatlı’nın hazırladığı Sovyet Şairleri Antolojisi toplatıldı.
(Olay) 13 Mart 1970 tarihinde Halide Edip Adıvar’ın büstü açıldıktan üç gün sonra dinamitlendi.
(Ölüm) 13 Mart 1970 tarihinde Yazar ve dublaj sanatçısı Adalet Cimcoz..Türk sinemasının önde gelen kadın oyuncularından Belgin Doruk, Türkan Şoray, Fatma Girik, Filiz Akın gibi birçok sanatçıyı uzun yıllar beyaz perdede seslendirdi. Adalet Cimcoz Yeditepe, Varlık, Yeni Ufuklar dergilerine şiir, öykü ve kitap tanıtımı yazıları yazdı. Brecht, Kafka, Traven gibi yazarların eserlerine Türkçe’ye çevirdi. Kafka’nın sevgilisi Milena’ya yazdığı mektuplardan oluşan Milena’ya Mektuplar çevirisiyle Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü kazandı.
(Ölüm) 13 Mart 1971 tarihinde Gazeteci ve oyun yazarı Cevat Fehmi Başkut. Vakit, Son Posta ve Cumhuriyet gazetelerinde yazı işleri müdürlüğü yapmış pek çok eser vermişti. Bunlar arasında “Sana Oy Veriyorum”, “Buzlar Çözülmeden”, “Paydos”, “Harputta Bir Amerikalı” adlı oyunları sayılabilir.
(Olay) 13 Mart 1973 tarihinde Meclis’te cumhurbaşkanlığı seçimi için turlar başladı. Faruk Gürler 200, Tekin Arıburun 282, Ferruh Bozbeyli 48 oy aldı. Üçte iki çoğunluk olan 423 ve salt çoğunluk olan 318 oya erişilemedi. Seçim çıkmaza girince Genelkurmay Başkanı Semih Sancar parti liderleriyle görüştü. AP Genel Başkanı Süleyman Demirel diğer liderlerin aksine bu görüşmeyi gizledi, görüşmenin radyodan açıklanması üzerine “bana mı inanacaksınız, radyoya mı?” diye sordu. Genelkurmay Başkanlığı’nın resmi açıklaması üzerineyse, “Dün dündür, bugün başka bir gündür” dedi.
(Olay) 13 Mart 1974 tarihinde Barzani yandaşı Kürtlerle Irak askerleri arasında çıkan çatışmalar üzerine, Türkiye sızmaları önlemek için Irak sınırını kapattı.
(Olay) 13 Mart 1992 tarihinde Erzincan’da 6,8 şiddetindeki depremde 653 kişi öldü.
(Olay) 13 Mart 1992 tarihinde İstanbul Ticaret Odası yönetim kuruluna ilk kez bir kadın seçildi.
(Olay) 13 Mart 1992 tarihinde Erzincan’da 6,3 şiddetinde deprem oldu;492 kişi öldü.
(Olay) 13 Mart 1994 tarihinde Kıbrıs Rum bandıralı bir tankerle bir Yunan şilebi Rumelikavağı açıklarında çarpıştı;19 gemici öldü,19 kişi yaralandı, 9 gemicinin kayıp olduğu açıklandı.
(Olay) 13 Mart 1994 tarihinde SHP İstanbul İl Başkanı Yüksel Çengel, Belediye Başkanlığı adayı Zülfü Livaneli’nin “İSKİ skandalına bulaşmış yönetimle çalışmam” demesi üzerine istifa etmek zorunda kaldı.
(Olay) 13 Mart 1995 tarihinde edebiyatımızın ustalarından Melih Cevdet Anday’ın 80. doğum yılı PEN Yazarlar Derneği’nin düzenlediği bir toplantıyla kutlandı. Melih Cevdet Anday garip akımının üç kurucusundan biriydi. Pablo Neruda ondan, “Nazım Hikmet’ten sonra çok büyük bir Türk şairi daha buldum. Bütün gece gözüme uyku girmedi” diye söz etmişti.
(Olay) 13 Mart 1995 tarihinde 12-13 Mart gecesi İstanbul Gazi mahallesinde 3 kahvehane otomatik silahlarla tarandı. Alevi dedesi Halil Kaya öldü, 20 kişinin yaralandı.Saldırganlar olay yerinden uzaklaştıktan sonra gasp ettikleri taksinin şoförünü boğazını keserek öldürdüler ve taksiyi ateşe vererek kaçtılar.Çoğunluğunu Alevilerin oluşturduğu mahalle halkı olayları protesto etmek için geceyi sokakta geçirdi, olaylara ilgisiz kalmakla suçladıkları karakola yürüdü. Polis mahalle halkını havaya ateş açarak durdurmaya çalıştı.1 kişi kurşunlanarak ölürken pek çok kişi de yaralandı. Gece boyunca durulmayan olaylar günü de sürdü. Öğle saatlerinde Cemevi önünden karakola yürümek isteyen grupla polisin karşı karşıya geldi. Polisin göstericilerin üzerine ateş açması sonucu 15 kişi öldü, aralarında polis, jandarma ve gazetecilerinde bulunduğu 100’den fazla insan yaralandı. Olayları önleyemeyen polis, askerden yardım istedi. Askerleri önce alkışlarla karşılayan grup daha sonra “Asker Sivas’ta neredeydi?” diyerek bu kez taş yağmuruna tuttu. Gazi, Zübeyde ve Esentepe mahallelerinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
(Olay) 13 Mart 1996 tarihinde Efes Pilsen basketbol takımı Avrupa Koraç Kupası’nı aldı.
(Olay) 13 Mart 1998 tarihinde Başbakanlık bünyesinde kurulan Sivil Çalışma Grubu, hazırladığı Türban Raporu’nda, türbanın “kılık kıyafetle ilgili mevzuata aykırı” olduğunu vurguladı. Raporda, “Kamu görevlileri ve öğrencilerin, devlet daireleri ile okul ve üniversitelerden oluşan eğitim kurumlarının kapalı mekanlarına türbanla girilmesi disiplin suçu oluşturur” denildi.
13 Mart tarihinde yaşanan olaylar, 13 Mart tarihinde doğan ünlüler ve 13 Mart tarihinde ölen ünlüler hakkında kapsamlı bilgilere ulaşabilirsiniz.
13 Mart tarihinde ne oldu?
Tarihte bugün: 13 Mart
