Tarihte bugün: 2 Mart
(Olay) 2 Mart 1985 tarihinde Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut Özal, partisinin İzmir Kongresi’nde yenilgiye uğradı. Turgut Özal’ın açık destek verdiği Atilla Yurtçu İzmir il başkanlığı seçimini, liberallerin adayı Şükrü Okurer karşısında18 oy farkla kaybetti.
(Olay) 2 Mart 1985 tarihinde Orly katliamı davasında karar açıklandı. ASALA örgütü militanı Varujan Garbisyan müebbet, Soner Nayır15, Ohannes Semerciyan10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.15 Temmuz1983 yılında Fransa’nın Orly Havaalanı’nda ikisi Türk 7 kişinin ölümüne yol açan bombalı saldırının sanıklarına verilen bu cezalarla ASALA ilk defa ağır bir cezaya çarptırılmış oldu.
(Olay) 2 Mart 1946 tarihinde Kuzey Vietnam’da Ho Şi Minh cumhurbaşkanı seçildi.
(Olay) 2 Mart 1988 tarihinde Azerbaycan’da Ermenilerle Azerilerin çatışmalarından sonra Sovyetler Birliği Azerbaycan’a askeri birlikler yolladı, sokağa çıkma yasağı kondu.
(Olay) 2 Mart 1988 tarihinde İzmir Buca Cezaevi’nde ayaklanma çıktı.
(Olay) 2 Mart 1956 tarihinde Fransa Fas’ın bağımsızlığını onayladı.
(Olay) 2 Mart 1956 tarihinde Cumhurbaşkanına hakaretten sanık Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker1 yıl hapse mahkum oldu.
(Ölüm) 2 Mart 1957 tarihinde Türkiye’de çağdaş beden eğitiminin yerleşmesine öncülük eden, spor eğitimcisi Selim Sırrı Tarcan İstanbul’da öldü. Tarcan, İsveç Kraliyet Askeri Beden Eğitimi ve Jimnastik Akademisi’ni bitirmişti. Uzun yıllar beden eğitimi öğretmenliği yaptı. Terbiye-i Bedeniye, Spor, Beden Terbiyesi çok sayıda kitaplarından bazılarıdır.
(Olay) 2 Mart 1958 tarihinde Yunanistan’da Konstantin Karamanlis başbakanlıktan istifa etti.
(Olay) 2 Mart 1979 tarihinde Adalet Partisi (AP) lideri Süleyman Demirel hükümetin kaybettiği prestiji orduya sığınarak toplamaya çalıştığını ileri sürerek “Ordunun gölgesinde iktidar olunmaz” dedi.
(Basın Yayın) 2 Mart 1981 tarihinde Dünya Gazetesi yayın hayatına başladı.
(Olay) 2 Mart 2000 tarihinde İngiltere,16 aydır Londra’da ev hapsinde tutulan eski Şili diktatörü Pinochet’in salıverilmesine karar verdi. Pinochet, kendisini isteyen ülkeler itiraz etmeden, apar topar ülkeyi terketti.
(Olay) 2 Mart 2000 tarihinde Pendik Kaymakamlığı, Nobel ödüllü İtalyan yazar Dario Fo’nun “Kabin Oyunları” adlı tek kişilik tiyatro oyununun sahnelenmesine erkekleri tecavüze kışkırttığı gerekçesiyle izin vermedi.
(Ölüm) 2 Mart 2004 tarihinde İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün büyük oğlu Ömer İnönü 80 yaşında İstanbul’da vefat etti.
(Doğum) 2 Mart 1942 tarihinde Amerikalı kısa öykü ve roman John Irving.
(Olay) 2 Mart 1990 tarihinde Yıldız Üniversitesi’nde öğrenciler 3,5 saat işgal eylemi yaptı, eylemden sonra 200 öğrenci gözaltına alındı.
(Olay) 2 Mart 1961 tarihinde Türkiye demokratik özgürlükler konusunda Avrupa Konseyi’ne güvence verdi.
(Olay) 2 Mart 1962 tarihinde Hindistan’da Nehru’nun Kongre Partisi seçimleri büyük bir oy farkıyla kazandı.
(Olay) 2 Mart 1983 tarihinde Kapatılan Adalet Partisi Samsun Milletvekili ve eski Ulaştıma Bakanı Hüseyin Özalp ile Sinop’un Erfelek ilçesi eski belediye başkanı Orhan Altay hakkında toplu silah kaçakçılığı yaptığı iddiasıyla dava açıldı.
(Olay) 2 Mart 1984 tarihinde Sıkıyönetim uygulamasının kaldırıldığı13 ilden 8’inde olağanüstü hal uygulaması TBMM’de kabul edildi. Olağanüstü halin askeri idareden sivil idareye geçiş olduğunu söyleyen İçişleri Bakanı Ali Tanrıyar, “Olağanüstü hal ile valilere geniş hak tanınmıştır. Bu yetkilerin vatandaşın temel hak ve özgürlüklerini gözetir biçimde uygulanacağı tabiidir. Olağanüstü uygulanacak illerde hareket tarzı valilere bir genelgeyle duyurulacaktır” dedi.
(Olay) 2 Mart 1984 tarihinde ABD.. Kongresi, Kıbrıs sorununda ilerleme Sağlanıncaya kadar Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs Rum kesimine yapacağı yardımları askıya aldı.
(Olay) 2 Mart 1984 tarihinde DİSK’e bağlı Yeraltı Maden-İş sendikasının 25 yöneticisi hakkında İstanbul Sıkıyönetim Savcılığı tarafından dava açıldı.
(Doğum) 2 Mart 1900 tarihinde Bertolt Brecht’le birlikte oluşturduğu keskin toplumsal yergiye dayalı devrimci opera ile tanınan Alman besteci Kurt Weill.
(Olay) 2 Mart 1918 tarihinde Asker Ailelerine Yardımcı Hanımlar Cemiyeti Nuriye İsmail (Canbolat) Hanım başkanlığında kuruldu. Cemiyet, Enver Paşa’nın eşi Naciye Sultan’ın himayesindeydi. Dernek, bir yıl içinde 6247 kişiye yiyecek dağıttı.
(Olay) 2 Mart 1924 tarihinde Halk Fırkası grup toplantısında, Şer’iye ve Evkaf Vekaletlerinin kaldırılmasına ve öğretimin birleştirilmesine karar verildi.
(Doğum) 2 Mart 1931 tarihinde Sovyet toplumsal ve ekonomik sisteminde, sonunda Sovyetler Birliği’ni çöküş ve dağılmaya götüren reformları başlatan, eski SBKP Genel Sekreteri Mihail Gorbaçev.
(Olay) 2 Mart 1949 tarihinde Piyade mermisi, piyade havanı ve kapsül üreten Nuri Killigil’e ait İstanbul Sütlüce’deki mühimmat fabrikasında aralıklarla iki büyük patlama oldu. Milli Savunma Bakanlığı’nın denetimi altında bulunan fabrikada çıkan yangın, çevrede büyük paniğe yol açtı. Yangının baruthaneye sıçramasıyla yerle bir olan fabrikada 6’sı itfaiye eri olmak üzere 35 kişi öldü. Ölenler içinde fabrikanın sahibi ve Enver Paşa’nın kardeşi olan Nuri Killigil de vardı. Killigil’in II. Dünya Savaşı yıllarında Almanlarla sıkı ilişkiler içinde olduğuna dair belgeler Uğur Mumcu’nun 40’ların Cadı Kazanı isimli kitabında yayımladı.O yıllarda Nuri Paşa’nın ırkçılık-turancılık düşleri ile Almanların Sovyetler Birliği’ni yıkma planları örtüşüyordu. Paşa birçok kez Almanya’ya gitmişti. Bir süre sonra Almanlar Nuri Paşa’nın planlarını uygun görmeyince Nuri Paşa fabrikadaki işlerine yoğunlaştı. Yürürlükteki İş Yasası göre silah fabrikalarında çalışan işçilere daha fazla prim ödenmesi gerekiyordu. Nuri Killigil İşçi Sigortaları Kurumuna fabrikada “harp imalatı ile iştigal etmeyeceğini” bildirmişti. Oysa patlama sonrasında fabrikada el bombası , havan imal edildiği ortaya çıktı.
(Olay) 2 Mart 1950 tarihinde Van’ın Özalp ilçesinde hayvan kaçakçılığı yapan 33 kişiyi sorgulamadan kurşuna dizdirmek suçundan yargılanan emekli Orgeneral Mustafa Muğlalı’nın yargılanması sona erdi. Genelkurmay Askeri Mahkemesi Muğlalı’ya 20 yıl hapis cezası verdi.
(Olay) 2 Mart 1960 tarihinde İstanbul’da gece sessiz yürüyüş yapan 500 teknik okul öğrencisi, polis tarafından dağıtıldı.
(Olay) 2 Mart 1960 tarihinde Necip Fazıl Kısakürek, Atatürk’ün hatırasına yayım yoluyla hakaret ettiği gerekçesiyle18 ay hapis cezası daha aldı.
(Olay) 2 Mart 1968 tarihinde Amerikan hükümeti hesap uzmanları, Türkiye’ye yapılan yardımın kullanış şeklini eleştirdiler. Uzmanlar Amerikan Kongresi’nde bugün verdikleri raporda şu noktalara dikkat çektiler: Türkiye, Amerikan yardım fonlarından aldığı1,8 milyon dolarla yeni yol ve iş makinaları almıştır. Aynı makinalar Amerikanın ihtiyaç fazlası stoklarından 370 000 dolara alınabilirdi. Yardımlar Milletlerarası Kalkınma Teşkilatı’nın politikasıyla bağdaşmayan bazı malların ithalinde kullanılmıştır.
(Olay) 2 Mart 1973 tarihinde Türk basınını temsil eden dokuz kuruluş, “Fikir suçu çağ dışıdır” görüşünde birleşerek, yürürlükteki kanunlarda değişiklik yapılmasının zorunlu olduğunu açıkladılar ve basın suçlularının affedilmesini istediler.
(Olay) 2 Mart 1974 tarihinde Bazı gazeteler son zamların getirdiği yük nedeniyle sayfa sayısını azalttı, günlük eklerin yayımına son verdi.
(Olay) 2 Mart 1974 tarihinde TRT Televizyon, çarşamba hariç haftada yedi gün yayın yapmaya başladı.
(Olay) 2 Mart 1977 tarihinde Türkan Şoray “Dünya Kadın Rejisörleri Festivali”ne katılmak için Belçika’ya gitti.
(Olay) 2 Mart 1994 tarihinde 5 DEP’li ve1 DEP kökenli bağımsız milletvekilinin dokunulmazlıkları kaldırıldı. Hatip Dicle ve Orhan Doğan, meclis kapısında gözaltına alındı. Dokunulmazlıkları kaldırıldıktan sonra, iki geceyi TBMM’de geçiren 5 milletvekili DGM’ye teslim oldu.
(Ölüm) 2 Mart 1994 tarihinde Türkiye’nin ilk ve en çok film çeken kadın yönetmeni Bilge Olgaç, henüz elli dört yaşındayken, Taksim’deki evinde çıkan yangında yanarak öldü. Yönetmenliğe başrolünü Yilmaz Güney’in oynadığı “Üçünüzüde Mıhlarım” adlı filmle başladı. İlk deneyiminde yaşadıklarını şöyle anlatmıştı. “Genç bir kadındım. Üstelik bu işi kadın olarak ilk kez yapan insandım. İlk önce bir kadın ne yapabilir diye bakıyorlardı. Kuşkulu bir bakıştı. Ben de çok sert, bağırıp çağıran bir rolü benimsedim. Fakat sonradan bu rolden vazgeçtim. Çünkü insanlar artık bana inanıyorlar ve güveniyorlardı.” Linç adlı filmiyle Adana Altın Koza Film En İyi Yönetmen ödülünü kazandı.1984 yılında çektiği Kaşık Düşmanı filmiyle Antalya Film Şenliği’nde En İyi Üçüncü Film ve En İyi Senaryo ödüllerini, Fransa’da düzenlenen Uluslararası Kadın Yönetmenler Festivali’nde Büyük Ödülü ve Jüri Özel Ödülü’nü kazandı. Gülüşan, İpekçe, Yarın Cumartesi, Gömlek, Kurşun Adres Sormaz Bilge Olgaç’ın yönetmen olarak imza attığı filmler arasındadır.
2 Mart tarihinde yaşanan olaylar, 2 Mart tarihinde doğan ünlüler ve 2 Mart tarihinde ölen ünlüler hakkında kapsamlı bilgilere ulaşabilirsiniz.
2 Mart tarihinde ne oldu?
Tarihte bugün: 2 Mart
