Tarihte bugün: 4 Mart
(Ölüm) 4 Mart 1985 tarihinde A. Kadir adıyla tanınan şair Abdülkadir Meriçboyu İstanbul’da öldü.
(Olay) 4 Mart 1985 tarihinde Başbakan Turgut Özal, Boğaziçi’nde yabancılara arsa satulması konusunda bir açıklama yaptı. Kandilli sırtlarında arazi alan Suudi Arabistan Velihat Prensi Abdullah bin Abdülaziz saray değil1000 metre karelik ufak bir ev yaptıracak dedi.
(Olay) 4 Mart 1986 tarihinde Başbakan Turgut Özal, “1988 seçimlerinden sonra iki buçuk parti kalır, biri biz, biri sol, buçuğunu bilmem” dedi.
(Olay) 4 Mart 1986 tarihinde Eski emniyet müdürü ve vali, SHP İstanbul Milletvekili İbrahim Ural, “Demirel bana işkence için talimat vermişti” dedi.
(Ölüm) 4 Mart 1986 tarihinde Eski İzmir Belediye Başkanı Osman Kibar İzmir’de öldü. İzmir’de yaptığı yoğun asfalt çalışmaları nedeniyle “Asfalt Osman” adıyla ünlenen Kibar 1946’da Demokrat Parti kurucuları arasında yer almıştı.1963 yılında Adalet Partisi ‘nden İzmir belediye başkanı seçildi ve10 yıl bu görevde kaldı. Siyaset yaşamından çekildikten sonra Tercüman gazetesinde “Kibarca” başlığı altında haftada bir yayımlanan sohbet yazıları yazdı.
(Olay) 4 Mart 1987 tarihinde Başbakan Turgut Özal Amerika’nın Houston kentindeki Methodist Hastanesi’nden uydu aracılığıyla Ankara’ya iletilen görüntüsüyle bakanlar kuruluna başkanlık etti.
(Olay) 4 Mart 1988 tarihinde Kıbrıs’lı işadamı Asil Nadir, Titibank’ı (Türkiye İthalat İhracat Bankası) satın aldı.
(Olay) 4 Mart 1981 tarihinde 74 sanıklı Dev-Yol davası Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Mahkemesi’nde başladı.
(Olay) 4 Mart 1981 tarihinde Türkiye’nin Paris Çalışma Ateşesi Reşat Moralı Ermeni örgütü Asala militanlarının saldırısı sonucu hayatını kaybetti. Olayda ağır yaralanan din görevlisi Tecelli Arı’da bir gün sonra öldü.
(Olay) 4 Mart 2000 tarihinde Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Kürt kökenli isimlere ilk kez vize verdi.
(Olay) 4 Mart 2002 tarihinde Ilımlı Arnavut lider İbrahim Rugova, Kosova’nın ilk devlet başkanı seçildi.
(Olay) 4 Mart 1940 tarihinde İstanbul’da yapılan Altıncı Balkan Güreş Şampiyonası’nda Türk takımı beş birincilik alarak altıncı kez şampiyon oldu.
(Olay) 4 Mart 1991 tarihinde Mardi’in İdil ilçesinde yürüyüş yapan kalabalığa ateş açılması sonucu 2 kişi öldü, 25 kişi yaralandı. 3 gün sonra İdilde’ki olayları protesto etmek için Mardin’in Dargeçit ilçesinde yürüyüş yapan gruba ateş açıldı ;1 kişi öldü, 7 kişi yaralandı.
(Olay) 4 Mart 1992 tarihinde Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın oğlu Ahmet Özal ve iki arkadaşı hakkında “güveni kötüye kullanmak ve resmi evrakta sahtecilik” iddiasıyla dava açıldı.
(Olay) 4 Mart 1992 tarihinde İspanya’dan Engizisyon baskısından kaçarak Osmanlı İmparatorluğuna sığınan Museviler, 9 yıl önce bugün Türkiye’ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar.
(Olay) 4 Mart 1962 tarihinde CHP İzmir Milletvekili Osman Nuri Adal, Nihal Adsız’ın1945 yılında Almanya’da bulunan karısına gönderdiği mektupları Meclis’te okudu. Adsız mektuplarda Atatürk’ü ahlaksızlık, İnönü’yü korkaklıkla suçladığı ortaya çıktı. Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı Başkanı Mrtin Kumbasar, “Milliyetçi ve ırkçı geçinen bazı kişilerin en büyük Türk ve en büyük milliyetçi Atatürk’e nasıl küfrettiklerini bir defa daha öğrendik” diyerek açıklanan durumu protesto etti.
(Olay) 4 Mart 1963 tarihinde İstanbul İstinye’deki Kavel Kablo Fabrikası’ndaki grev bitti. Türk-İş’e bağlı Maden-İş Sendikası’na üye 170 işçi, fazla mesailerinin ve yıllık ikramiyelerinin tam olarak ödenmemesini, sendikadan ayrılmaları için baskı yapılmasını. ve Maden-İş Şişli şube başkanı ile işçi temsilcilerinin işten çıkarılmasını protesto etmek amacıyla 28 Ocak’ta iş bırakarak tezgah başında oturma eylemine başladı. İşveren bütün işçilerin işlerine son verdiğini açıklayınca işçiler eylemlerine fabrika önünde kurdukları çadırlarda sürdürmeye başladılar. Polislerin fabrika önündeki işçileri dağıtmak için yaptığı müdahele sırasında 9 işçi tabanca kabzası ve coplarla yaralandı. İşçilere İstinye halkıda polisleri protesto ederek destek verdi.Daha sonraki günlerde eyleme işçi eşleri de katıldı. Direniş sürerken işveren kablo yüklü kamyonları fabrika dışına çıkartmak istedi. Direnişteki işçilerin eşleri barikat kurdular. Ancak polis ekipleri kadınları dağıttılar. Kavel direnişi diğer fabrikalardaki işçilerden de destek gördü. Direnişin sona ermesinin ardından 12 işçi tutuklandı. Grevin yasak olduğu dönemde yapılan Kavel direnişi, Grev ve toplu sözleşme yasalarının biran önce çıkartılmasında önemli bir rol oynadı. Kavel direnişinden dört ay sonra yürürlüğe giren 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nda yer alan bir maddeyle, yasanın çıkışından önce grev nedeniyle haklarında takibat yapılan işçilerin davaları düştü.
(Olay) 4 Mart 1964 tarihinde BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs’a uluslararası güç gönderme kararı aldı.
(Olay) 4 Mart 1965 tarihinde Suat Hayri Ürgüplü hükümeti 231 kabul, 200 ret ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun verdiği1 çekimser oy ile güvenoyu aldı.
(Olay) 4 Mart 1967 tarihinde CHP Gençlik Kolları bildirisinde, başını Turhan Feyzioğlu’nun çektiği “Sekizler”in partiden çıkarılması istendi.
(Olay) 4 Mart 1967 tarihinde Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay kendisine “baba”, “beyefendi”, “paşam” biçimlerinde hitap edilmesini yasakladı.1967 yılı bugün Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Kemalettin Gökakın’ın imzasıyla yayımlanan genelgeyle, Cumhyrbaşkanı Cevdet Sunay’ın isteği kamuoyuna duyuruldu.
(Olay) 4 Mart 1983 tarihinde Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 2 No’lu Askeri Mahkemesi’nde görülmekte olan Dev-Sol davası sonuçlandı. 9 sanık 6 ay -10 yıl arası hapis cezasına çarptırıldı,14 sanık beraat etti.
(Ölüm) 4 Mart 1193 tarihinde Eyyubi devletinin kurucusu, Haçlı saldırılarına karşı duran Selahaddin Eyyubi öldü.
(Olay) 4 Mart 1656 tarihinde Düşük ayarlı para ve alınamayan maaşlar için ayaklanan askerler, IV. Mehmed’in onayıyla bazı saray ağalarını idam ettirdiler.
(Olay) 4 Mart 1923 tarihinde İzmir İktisat Kongresi sona erdi.17 Şubat-4 Mart arasında yapılan kongrede İktisat Bakanı Mahmut Esat Bey (Mahmut Esat Bozkurt) yaptığı konuşmada, ” Yeni Türkiye muhtelit (karma) bir iktisat sistemi takip etmelidir. İktisadi teşebbüs, kısmen devlet ve kısmen teşebbüsü şahsi (özel girişim) tarafından deruhte edilmelidir (üstlenilmelidir).”
(Olay) 4 Mart 1924 tarihinde Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı hanedanı mensupları yurtdışına çıkarıldı.
(Olay) 4 Mart 1925 tarihinde Hükümete olağanüstü yetkiler veren Takrir-i Sükun Kanunu TBMM’de kabul edildi. Kasım 1924 ortalarında dinsel gericilik tehlikesine karşı Başbakan İsmet İnönü sıkıyönetim ilan edilmesini istedi. Ancak Meclis’te bu isteğini kabul ettiremeyince istifa etti ve yerine yumuşak kişiliğiyle tanınan Fethi Bey (Okyar) başbakanlığa getirildi.1925 Şubat ortalarında Şeyh Sait Ayaklanması patlak verince, Doğu Anadolu’da hemen sıkıyönetim ilan edildi. Fethi Bey düşürüldü ve yeni hükümeti 3 Mart’ta İsmet Paşa kurdu. Yeni hükümet ilk iş olarak Takrir-i Sükun Kanunu’nu Meclis’ten geçirdi ve biri isyan bölgesinde, öteki “Ankara” adını taşımakla birlikte yurdun geri kalan bölgelerinde çalışmak üzere iki de İstiklal Mahkemesi kurulmasını kararlaştırdı. 3 maddeden oluşan Takrir-i Sükun Kanunu’nun1. maddesi şöyleydi: İrtica ve isyana ve memleketin nizam-ı içtimaisi (toplumsal düzen) ve huzur ve sükunu ve emniyet ve asayişini ihlale bais (bozmaya yönelik) bilumum teşkilat ve tahrikat ve teşvikat ve neşriyatı ( örgütlenmeleri, kışkırtmaları, yüreklendirmeleri ve yayınları), hükümet reisi cumhurun tasdikiyle ve re’sen ve idareten man’e mezundur (kndi başına yasaklamaya yetkilidir). İş bu ef’al erbabını (bu eylemleri işleyenleri) hükümet İstiklal Mahkemesi’ne tevdi edebilir.
(Olay) 4 Mart 1925 tarihinde Cumhuriyet tarihinde bir dönüm noktası olan Takrir-i Sükun Kanunu, uzun bir döneme damgasını vurdu. Bütün muhalif odaklar bu kanuna dayanılarak büyük ölçüde susturuldu. Bu dönemde hükümet veya mahkeme kararıyla pek çok yayın kapatıldı ve özellikle sol yayınlar tamamen yeraltına itildi.
(Olay) 4 Mart 1929 tarihinde Takrir-i Sükun Kanunu yürürlükten kalktı.
(Olay) 4 Mart 1934 tarihinde Ankara Radyosu yayınına başladı.
(Olay) 4 Mart 1934 tarihinde İstanbul Üniversitesi’nde açılan “İnkılap Tarihi Enstitüsü”nde ilk dersi Milli Eğitim Bakanı Hikmet Bayur verdi.
(Olay) 4 Mart 1949 tarihinde Sovyetler Birliği’nde Molotov, gerekçe gösterilmeden dışişleri bakanlığından alındı.
(Olay) 4 Mart 1950 tarihinde Yeni Basın Kanunu tasarısı Meclis’e sevkedildi.
(Olay) 4 Mart 1951 tarihinde İnönü Ansiklopedisi’ndeki görevine son verilen eğitimci Ağah Sırrı Levent, bu haksız uygulamadan dolayı, Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri’yi düelloya davet etti.
(Olay) 4 Mart 1970 tarihinde Yüksek Denetleme Kurulu Hacı Ali Demirel’e satılan Devlet Demiryolu arsaları için soruşturma açtı. üç gün sonra Yüksek Denetleme Kurulu’nun sekiz üyesi görevden alındı. Kurul üyeleri Danışyay’a başvurdu. Kurul üyelerinden beşi1 ‘ta Danıştay kararıyla görevlerine döndü.
(Ölüm) 4 Mart 1994 tarihinde Ressam ve mimar Cihat Burak öldü. Toplumsal çelişkileri, yozlaşan değerleri eleştirel ve mizahi bir yaklaşımla yorumlayan fantastik resimleriyle tanınıyordu. En önemli yapıtları arasında ölüm temasını işlediği “Kanaryam Güzel Kuşum Ben Sana Vurulmuşum” adlı çalışması, göğsüne bir demet çiçek saplanmış olarak Nazım Hikmet’i betimlediği “Şairin Ölümü” adlı yapıtsayılabilir. Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü’nü, Plastik Sanatlar Derneği Onur Belgesi’ni kazandı. Öykü de yazan Cihat Burak’ın “Yakutiler” adlı öyküsü Yunus Nadi Armağanı Yarışması’nda yayımlanmamış öykü dalında birincilik kazandı.
(Olay) 4 Mart 1994 tarihinde Gazeteci Hıncal Uluç İstanbul Levent’teki bir benzincide uğradığı silahlı saldırıda bacağından yaralandı. Asaldırganların kaçtığı otomobilin yeraltı dünyasının ünlü isimlerinden Alaattin Çakıcı’nın eşi Uğur Çakıcı’ya ait olduğu belirlendi.
(Olay) 4 Mart 1994 tarihinde Dokunulmazlıkları kaldırılan DEP milletvekilleri Leyla Zana, Sırrı Sakık, Ahmet Türk, Selim Sadak ve bağımsız milletvekili Mahmut Alınak gözaltına alındı. Mezarcı ve DEP Şırnak Milletvekili Selim Sadak serbest bırakıldı.
(Ölüm) 4 Mart 1995 tarihinde Şair ve ressam Mustafa Irgat İstanbul’da öldü.
4 Mart tarihinde yaşanan olaylar, 4 Mart tarihinde doğan ünlüler ve 4 Mart tarihinde ölen ünlüler hakkında kapsamlı bilgilere ulaşabilirsiniz.
4 Mart tarihinde ne oldu?
Tarihte bugün: 4 Mart
