Makineler, fırınlar, elektrik lambaları ve sobalar ısıyayarlar. Kullandığımız enerjinin çoğu ışık, elektrik, kimyasal enerji, mekanik enerji- sonuçta ısıya dönüşür. Her gün kullandığımız enerjiden arta kalan ısıdır. Bu ısının çoğu kaybedilir. Isı önce atmosfere oradan da uzaya gider.
Havadaki atık ısı, bazı şehirlerdeki havayı değiştirmiştir. Bu şehirlerde eskisine göre daha az yağmur ve kar yağar. Ayrıca, çevredeki yerler kışın kadar soğuk olmazlar.
Elektrik enerji santralleri su kullanarak önce onu buhara sonra elektriğe döndürürler. Çoğu endüstriyel kuruluşlar da makineleri soğutmak üzere su kullanırlar. Fabrikalardan çıkan sıcak su en yakında bulunan bir akarsuya, göle veya denize boşaltılır. Her yıl 200 trilyon litreden fazla ılık su elektrik santrallerinden dışarı atılır. Ilık su, bitki büyümesini arttırabilir. Su, yetişen yeşil deniz yosunlarına karışır. Atık su denizi ısıtıp balıkların ölmesine yol açabilir. Balıkların çoğu sıcak dereceli sularda canlı kalamaz. Tuna balığı, örneğin 28°C’de sadece 30 dakika ve 25°C de ise yalnız 12 saat canlı kalabilir. Isıl kirlenme sıcaklık artışı ile çevrenin atık su ile kirlenmesi olayıdır. Atık suyun; deniz, göl ve nehirlere boşaltılması ısıl kirlenme sebebidir.
Soğutma kuleleri ısıl su kirlenmesine bir çözüm olabilir. Bir fabrikadan çıkan sıcak su, soğutma kulesinden geçerken hava ile soğutularak ısısını kaybeder. Suyun hava ile soğutulmasından sonra, en yakındaki bir su kaynağına boşaltılır. Suyun sıcaklığı giderildiği için çevredeki suyun canlı varlıklara bir zararı olmayacaktır. Suyun ısıl kirlenmesi artık söz konusu değildir. Aşırı ısı havaya terk edilmiştir.
Isı atılmayıp faydalı olarak nasıl kullanılır? Atık ısının kullanım alanlarından birisi deniz suyunun arıtılmasıdır. Tuzlu deniz suyu ısıtılıp, buharlaştırılır. Buharlaştırılmış suyun içerisinde tuz yoktur. Bu su buharı önce soğutulup, daha sonra saf su elde etmek üzere yoğuşturulur. Bu su içme, yıkama ve sulama amacıyla kullanılabilir. Isının bir kısmı da binaları ısıtmakta kullanılabilir. Başka bir kullanım alanı da seralardır.
Kaynak: Prof. M. Selami Kılıçkaya, Editör: Yrd. Doç. Dr. Ali Cemalcılar, “Temel Fizik”, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 674, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 331, ISBN 975 – 492 – 348 – 5, 1996.
