Borularda akışın atmosferle temas eden hiçbir akışkan parçacığının olmaması ve tamamen enkesiti doldurarak akması söz konusudur. Bu tip akımlara basınçlı akım (cebri akım) adı verilmektedir. Uygulamada, basınç altında sıvı nakleden kapalı akış yollarına boru adı verilmektedir. Borunun içinde sıvının sahip olduğu mutlak basınç atmosfer basıncından büyükse boru basınçla çalışmaktadır. Basınçlı akımların meydana geldiği yataklar, herhangi bir yerinden delindiği taktirde yataktaki sıvı dışarı fışkırır. Bu tür akımlar; boru, galeri, tünel vb. yapılarda oluşur. Borular çeşitli enkesitlere sahip olabilirler, fakat genellikle dairesel enkesitlidirler. Bunun nedeni, hem yapım kolaylığı, hem gerilmelere karşı dayanıklılığı ve hem de aynı alanlı geometrik şekiller arasında minimum çevreye sahip olmalarıdır. Boru akımları, mühendisliğin birçok dalında karşımıza çıkar. İnşaat, Çevre ve Makine Mühendisliğinde, bu tür akımların çok çeşitli uygulamaları bulunmaktadır. Şekil 1’de su getirme projesinin şematik şekli gösterilmektedir.
Şekil 1: Su getirme projesi şematik planı
Kaynak: Yrd. Doç. Dr. Murat İhsan Kömürcü, “Hidrolik Ders Notları”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü.
Sıvının kısmi dolu olarak iletildiği kapalı akış yolları ise serbest yüzeye sahip olmaları dolayısıyla “kanal” olarak adlandırılırlar ve boru sınıfına girmezler. Yüzey suyu drenajı (yağmur sularının uzaklaştırılması) veya atıksu drenajı sisteminde, su, kapalı cidarlar içinde hareket eder. Fakat basınç altında değildir. Atıksular, atıksu drenaj sistemine girer ve akarsuya veya denize ulaşır. Petrol ve doğal gaz, kaynağından, basınçlı borularla rafinerilere veya gaz halinde, dağıtım ağına girer.
