13 Mart 2010

Değerlerin oluşumuna dinin etkisi

İlahiyat
İlahiyat

İnsan yapısı itibarıyla bir takım değerlere sahip olarak doğar. İnanma, itaat etme, sevgi saygı duyma, doğruluk, dürüstlük, ahde vefa, merhametli olma vb. gibi değerler, her insanın yaratılışında mevcuttur. Ancak insan bu değerleri, davranış olarak nasıl ifade edeceğini bilemez. Örneğin: İnsan taşıdığı inanma, bağlanıp itaat etme değerinden ötürü kendisini ve alemi yaratan yüce bir yaratıcıya Allah’a inanma, ona ibadet etme gereği duyar. Din bu aşamada devreye girerek doğuştan gelen değerlerin eylem alanında ifadesini sağlar. İnsanlık tarihi boyunca muhakkak bir dine bağlı olarak yaşamış ve getirdiği değerleri mensubu olduğu dinin öğretileri doğrultusunda davranışına dökmüştür.

İlahi dinlere göre yaratılan ilk insan ve ilk peygamber adem (a.s.)’dir. Allah(c.c.) ona, kendisine nasıl iman ve ibadet etmesi gerektiğini bildirmiş, o da nesillerine, içinde yaşadığı topluluğa bunu göstererek ve yaşayarak anlatmıştır. Demek ki insandaki mevcut değerlerin aksiyona dönüşmesi için, Allah insanlar içerisinden birisini seçip (peygamber) vahiylerle insana yaraşır eylem ve davranışları bildirmiştir. Onlar da bu değerlerin davranış olarak en doğru şekilde nasıl yapılması gerektiğini anlatmışlardır. Bu hususta Kur’an’ı Kerim’de ” Namazı kılın, zekatı verin. Peygambere de itaat edin ki merhamet göresiniz” (Nur suresi, 56.ayet). Başka bir ayette de “…peygamber size ne verdiyse onu alın, size neyi yasakladıysa ondan da sakının…”(Haşr suresi, 7. ayet) ayeti ile bu durum anlatılmaktadır.

İslam dininin insan eylem ve davranışlarına yönelik ortaya koyduğu emir ve yasaklar doğuştan gelen değerlere en uygun olan eylemleri içermektedir. Bu eylemleri de insanın doğuştan getirdiği değerlerin açılımı olarak sunar. Sevap-günah, helal-haram, bu değerler grubundandır. Bir Müslüman’ın yaptığı herhangi bir eylemin ölçüsü bu değerlerdir. İnsanın eylemlerini yöneten bu değerler toplum yaşayışına da etki ederek kültürel değerlerde de kendini hissettirir. Kültürel değerler dini değerleri anlayış, coğrafi ve etnik yapının etkisiyle tam bir mozaik oluşturur. Bu nedenle bu değerler bölgesellik arz eder. Netice olarak dini değerler insanın faaliyetlerini yönetmekte ve onları yönlendirip etkilemektedir.

Kaynak: Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan “Mesleki Açık Öğretim Lisesi Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 2 (Hazırlayan: İlhami SAZAK)” Ders Notlarından Derlenmiştir (Ziyaret Tarihi: 01/02/2010).

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...