Denizlerin Gemiler Tarafından kirletilmesinin Önlenmesi Hakkında Sözleşme MARPOL (73/78): 1973 yılında “Uluslararası Deniz Kirliliği Konferansı”nda kabul edilmiş olup 1976-1977 yıllarında meydana gelen bir dizi tanker kazası sonucu yapılan “Uluslararası Tanker Güvenliği ve Deniz Kirliliği Konferansı”n da bir protokol eklenmiştir. I- Petrol ile Deniz Kirlenmesinin Önlenmesi Kuralları, II- Dökme zehirli Sıvı Maddelerle Deniz Kirlenmesinin Kontrolü, III- Denizde Paketli Taşınan Zararlı Maddelerle Kirlenmenin Önlenmesi Kuralları, IV- Gemilerden Çıkan Pissular ile Kirlenmenin Önlenmesi Kuralları, V-Gemilerden Atılan Çöplerle Denizlerin Kirlenmesinin Önlenmesi Kuralları, VI-Gemilerden Hava Kirliliğinin Önlenmesi Kuralları olmak üzere 6 eki olup, 24 Haziran 1990 tarih ve 20558 sayılı Resmi Gazete ile EK I, II ve V e ülke olarak taraf olunmuştur.
Petrol Kirliliğine Karşı Hazırlık, Müdahale ve İşbirliği Hakkında Uluslararası Sözleşme OPRC 1990: Tanker kazası gibi büyük kirlenmelere karşı müdahalede ülkelerin kabiliyetlerini geliştirmeyi amaçlar. Söz konusu uluslararsı sözleşmeye ülkemiz, 18 Eylül 2003 tarihinde taraf olmuştur.
Petrol Kirliliği Zararlarından Doğan Hukuki Sorumluluk Sözleşmesi CLC-92: 2000 tondan fazla dökme halde ağır hidrokarbon yük taşıyan geminin sahibi kirlilik zararlarından dolayı sorumluluğu karşılamak üzere mali teminat vermekle yükümlüdür. Ülkemizin 1992 tarihli protokolüne taraf olma durumu 24.07.2001 tarih ve 24472 sayılı Resmi Gazete de yayınlanmıştır.
Petrol Kirliliği Zararları İçin Uluslararası Tazminat Fonu Kurulmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme FUND – 92: Sözleşme, Yıllık 150.000 tondan fazla Petrol satın alınması durumunda, IMO bünyesinde kurulan fona ilgili ülke adına adına katkı payı ödenmesini ve oluşabilecek zararların bu fondan karşılanmasını öngörmektedir. Ülkemizin, 1992 tarihli protokolüne taraf olma statüsü 18.07.2001 tarih ve 24466 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Akdeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi (BARSELONA): 1972 yılında Akdeniz’e kıyısı olan 16 ülke tarafından imzalanmıştır.1975 yılında Akdeniz Eylem Planı imzalanmıştır. Acil Durum Protokolü çerçevesinde 1976’da Malta’da REMPEC kurulmuştur.
Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi (BÜKREŞ): 21 Haziran 1992’de Karadeniz’e kıyısı bulunan 6 ülke tarafından imzalanmıştır. 6 Mart 1994 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Karadeniz Komisyonu oluşturulmuş ve sekreteryası İstanbul’da bulunmaktadır. Karadeniz Stratejik eylem Planı 1996’da imzalanmıştır.
Bunker Sözleşmesi 2001: Bunkerden (İhrakiyeden) Kaynaklanan Petrol Kirliliği için Uluslararası Hukuki Sorumluluk Sözleşmesi (CLC)’nin Bunker işlemleri sırasında oluşabilecek kirlenmeleri kapsam dışında tutması nedeniyle oluşturulmuştur.
Açık Denizlerde Petrol Kirliliği Olaylarına Müdahaleye İlişkin Sözleşme (6 Mayıs 1975): Kıyı ülkelerin kirlilikten etkilenme ihtimallerinin olması durumunda önlem alma ve müdahale edebilmesine ilişkin yöntemler içermektedir.
Atıkların ve Diğer Maddelerin Denize Boşaltılmasında Deniz Kirliliğinin Önlenmesine İlişkin Sözleşme (Londra Sözleşmesi) 30 Ağustos 1975: Denizlerin kirlenmesini önlemek amacıyla atılarak bertaraf edilecek maddeler sınıflandırmış ve boşaltma yöntemleri ve izinleri konusunda düzenlemeler getirmiştir.
“Anti Foulling” Boyaların Kontrol Edilmesine Dair Sözleşme 2001 Zararlı ve Zehirli Maddelerle Kirlenmeye Karşı Hazırlıklı Olma ve Müdahalede İşbirliğine Dair Sözleşme (HNS-1996)
Kaynak: Sık Sorulan Sorular, Denizcilik Müsteşarlığı – Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü Web Sitesi, Ziyaret Tarihi:15/05/2010.
