Bir iletkenden geçen elektronların sayısı, iletkenin direnci ile belirlenir. Direnç, bir iletkenden elektronların ne zorlukla geçtiklerinin bir ölçüsüdür. Direnç, ohm (Ω) cinsinden ölçülür. Farklı malzemeler, farklı dirençlere sahiptir. Örneğin, bir metrelik alüminyum telin direnci 3,44 ohm’dur. Benzer bir bakır telin direnci ise 2,09 ohm’dur. 100 watt’lık bir lambanın direnci 140 ohm’dur.
Tablo 1: Bazı Metallerin Direnci (Ω/m)
Metal Direnç
Gümüş 1,98
Bakır 2.09
Altın 2,96
Alüminyum 3,44
Pirinç 8,50
Nikel 9,48
Demir 12,1
Kalay 14,0
Kurşun 26,7
Hacmine göre büyük bir dirence sahip olan bir iletkene rezistör adı verilir. Örneğin, 1000 ohm’luk bir karbon rezistörün uzunluğu bir cm’den daha azdır. Karbonlu dirençler radyo, televizyon ve bilgisayarlarda kullanılırlar.
Akım bir dirençten geçerken elektronlar enerji kaybederler. Elektronlar bir dirençten geçerken iş yaparlar. Bu iş ısıya dönüşür. Potansiyel farkı, akım ve direnç arasındaki ilişki Ohm Kanunu olarak bilinir. Ohm kanununa göre; akım, potansiyel farkının dirence oranıdır.
Akım (amper) = Voltaj (volt) / Direnç (ohm)
I = V/R
Kaynak: Prof. M. Selami Kılıçkaya, Editör: Yrd. Doç. Dr. Ali Cemalcılar, “Temel Fizik”, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 674, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 331, ISBN 975 – 492 – 348 – 5, 1996.
