İbadetlerle ilgili temel ilkelerden birisi de ibadetlerin “kolaylık ve güç yetirebilirlik” esasına dayalı olmasıdır. İslam dininin evrensel niteliklerinden birisi de kolaylık dini olmasıdır. İslam, insanı zora ve sıkıntıya sokmak için gelmemiştir. Yüce Allah şöyle buyurur: “Allah size kolaylık diler, zorluk dilemez” (Bakara suresi, 185. ayet). “Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez” (Maide suresi, 6. ayet).
İbadette önemli olan gücümüzün yettiği kadar ve zora sokmadan ibadet etmektir. İslam’a göre “Allah bir kimseyi ancak gücünün yettiği şeyle yükümlü kılar” (Bakara suresi, 286. ayet). “Bu din kolaylık dinidir. Kimse dini geçmeye çalışmasın. Yapamadığı eksiklikler kalır ve üstünlük dinde kalır” (Buhari, İman). Peygamberimiz iki şey arasında karar vereceği zaman günah olmadığı sürece mutlaka en kolayını seçerdi. (Müslim, Fedail).
Cuma namazı, oruç, hac gibi ibadetler bazı özürler sebebiyle düşebilir. Namazı ayakta kılmaya sağlığı elvermeyen oturarak, yatarak ya da gözü ile ima ederek kılabilir. Su bulunmadığı zamanlarda teyemmüm ile abdest alınabilir. Uzun yolculuğa çıkanlar namazların farzını 4 rekâttan 2 rekâta düşürerek kılarlar. Kışın soğuk havalarda ayak yıkamak yerine mest üzerine mesh etmek kolaylığı vardır. Hasta ve yolcular oruçlarını sonradan kaza etmek üzere tutmayabilirler…
İbadet yaparken gücümüzün yettiğini en iyi Yüce Allah ve kendimiz biliriz. Zora girdiğimiz takdirde kolaylık ölçülerini kullanırız. Önemli olan bu kolaylık ilkelerini menfaatimize göre değil, gücümüzün yettiği şartlar çerçevesinde uygulamaktır. Dinde esas olan zorlaştırmak değil kolaylaştırmak ve sevdirmektir. Peygamberimizin şu öğüdünü aklımızdan çıkarmayalım: “Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız; müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz” (Buhari, İlim).
Kaynak: Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan “Mesleki Açık Öğretim Lisesi Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 3 (Hazırlayan: M. Sadık Arslan)” Ders Notlarından Derlenmiştir (Ziyaret Tarihi: 01/02/2010).
