12 Temmuz 2010

Isıtma sistemleri

Isı Transferi
Isı Transferi

Evleri ve konutları ısıtmak için birkaç sayıda sistem mevcuttur. Bunlardan birisi bir sıcak su sistemidir (kaloriferdir). Bu sistemde bir fırın, bir kazan ve radyatör vardır. Kazan ve fırın genelde bodrum katta bulunur. Fırında, kömür, fuel-oil veya doğal gaz yakılarak kazanda bulunan su ısıtılır. Su yaklaşık olarak 82 °C ye kadar ısıtılır.

Taşınım yoluyla sıcak su odalarda bulunan radyatörlere taşınır. Radyatörlere gelen sıcak su, radyatör peteklerini ısıtır. Isınan hava oda içerisinde bir taşınım akımı teşkil ederek dolaşır. Radyatörde soğuyan su, tekrar kazana döner, sıcak su, soğuk su ile yer değiştirir. Kazandan radyatörlere suyun dolaşımı defalarca tekrarlanır. Bazı sistemlerde, bir pompa vasıtasıyla borulardaki su cebri olarak dolaştırılır. Sıcak sulu ısıtma sistemlerinde fırından alınan ısı, odadaki havaya transfer edilmiş olur.

Buharlı ısıtma sistemi, bir sıcak sulu ısıtma sisteminin geliştirilmiş halidir. Bir buharlı ısıtma sisteminde, su basınç altında kaynayana dek ısıtılır. Sıcak su yerine, sistemde sıcak buhar dolaştırılır. Yoğuşan buhar tekrardan kazana geri döner. Bir gram buhar suya yoğuştuğunda, 2260 jul’luk ısı enerjisi açığa çıkar. Suyun yoğuşma ısısı gram başına 2260 jul’dür. Bu değer aynı zamanda buharlaşma ısısına eşittir. Şayet 10 gram buhar yoğunlaşırsa, 22600 jul’lük bir ısı açığa çıkar. Buhar radyatörleri, sıcak su radyatörlerine nazaran daha fazla enerji açığa çıkarırlar. Buharla aynı ısıyı verecek olan sıcak su miktarı 50 kez daha fazladır.

Diğer bazı ısıtma sistemleri güneş enerjisini kullanırlar. Güneşli ısıtma sisteminde geniş siyah

metal levhalar vardır. Gün ışığı levhaları ısıtır. Levha üzerindeki cam veya plastik örtü havaya ısı kaybını önler. Levhaların üzerinde su taşıyan borular yerleştirilmiştir. Sıcak levhalar, boru içindeki suyu ısıtırlar. Bir pompa vasıtasıyla ısınan su evin veya diğer kullanma yerlerine taşınmış olur. Bunun yanında güneş enerjisiyle çalışan ve buhar elde eden sistemler de vardır. Bu yolla elde edilen buhar yine radyatörlerde dolaştırılır ve ısı taşınım yoluyla ısıtma bölgesinde kullanılmış olur. Ayrıca, jeotermal kaynaklarından doğal olarak alınan sıcak su yine buharlaştırılarak konutlarda, seralarda ve diğer ihtiyaç duyulan yerlerde kullanılabilir. Güneş enerjisi temiz bir enerji kaynağıdır. Çevreyi kirletmez. Ayrıca 5-10 yıl içerisinde kendisini amortize eder. Yani, yakıttan sağlanan tasarruf ile yapılan masraflar karşılanmış olur.

Kaynak:  Prof. M. Selami Kılıçkaya, Editör: Yrd. Doç. Dr. Ali Cemalcılar, “Temel Fizik”, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 674, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 331, ISBN 975 – 492 – 348 – 5, 1996.

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...