İslamiyet, aklı kullanmaya büyük önem verir. Akıl, dini sorumluluğun ön şartıdır ve din, insanın öncelikle aklına hitap eder. Kur’an, öncelikle tabiattaki kusursuz hayata işaret ederek, akılla bu durumu kavramamızı ister: “Yeryüzünde birbirine komşu kıtalar, üzüm bağları, ekinler, bir kökten ve çeşitli köklerden dallanmış hurma ağaçları vardır. Bunların hepsi bir su ile sulanır. Böyleyken yemişlerinde onların bir kısmını, bir kısmına üstün kılarız. İşte bunlarda akıllarını kullanan bir toplum için ibretler vardır” (Ra’d suresi, 4. ayet). Kur’an, insana çeşitli konularda sorular sorarak, üzerinde düşünmelerini ister: “Acaba onlar herhangi bir yaratıcı olmadan mı yaratıldılar? Yoksa kendileri mi yaratıcıdırlar? Yoksa gökleri ve yeri onlar mı yarattılar?..” (Tûr suresi, 35-36. ayetler). Ayrıca Kur’an, insanların akıllarını kullanarak, iyi ve güzel işler yapmalarını; geçmiş milletlerin yaşantılarından dersler çıkarmayı öğütler. Tüm bunlar için “düşünmez misiniz?”, “akletmez misiniz?”, “hâla anlamayacak mısınız?” gibi ifadeler kullanarak insanları düşünmeye ve aklını kullanmaya davet eder.
İslam’ın ilk emri okuma, bilme ve öğrenme vurgularını içerir: “Oku! Yaratan Rabbinin adıyla… İnsana bilmediklerini belleten, kalemle yazmayı öğreten Rabbin en büyük kerem sahibidir” (Alâk suresi, 1-5. ayetler). Aklı kullanmayı teşvik eden İslam, aklın ve bilginin sistemli kullanıldığı bilimi de teşvik eder. Bilimin insanlar arasındaki üstünlük ve ilerilik vasıflarından biri olduğuna dikkat çeker.
“Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” (Zümer suresi, 12. ayet).
Başka bir üstünlük aracı olan, Allah’tan korkmak (takva) konusunda da şöyle der: “Allah’ın kulları arasında O’ndan en çok bilginler korkar” (Fatır suresi, 28. ayet).
Sevgili peygamberimiz de bilim (ilim) konusunda şöyle buyurur: “İlim ve hikmet, Müminin yitiğidir. Her nerede bulursa alır.”, “Dünyayı isteyen ilme sarılsın, âhireti isteyen ilme sarılsın, hem dünyayı hem âhireti isteyen yine ilme sarılsın” (Tac, İlim).
“İlim aramak her Müslümana farzdır.”
“İlim Çin’de olsa bile alınız”(Feyz ül Kadir, İlim). Tüm bu âyet ve hadislerden anlıyoruz ki, İslam ilime ve bilime çok önem veriyor. İlim hem hayatımızı kolaylaştırıp, medeniyeti geliştiriyor; hem de yeni gelişmeler neticesinde imanımız taklit derecesinden kurtularak en üst seviyeye çıkıyor. Böylece kul, Allah’a daha yakın oluyor ve Allah’ın sevgisini kazanıyor.
Kaynak: Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan “Mesleki Açık Öğretim Lisesi Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4 (Hazırlayan: M. Sadık ARSLAN)” Ders Notlarından Derlenmiştir (Ziyaret Tarihi: 01/02/2010).
