16 Mayıs 2010

İtme ve çekme nedir? Statik elektrik nasıl meydana gelir?

Fizik
Fizik

Bir cam çubuk ipeğe sürtüldüğünde, cam çubuk ipeğe elektronlarından verir. Böylece ipek negatif, cam çubukta pozitif bir yüke sahip olur. Cam ve ipek birbirini çeker. Zıt yükler birbirini çekerler (Şekil 1).

Bir plastik çubuk ile yünlü kumaşı sürterseniz, yün ve plastik çubuk zıt elektrik yükleri kazanırlar. Sonuçta, bunlar birbirlerini çekerler. Plastik çubuk, yünden elektronları kazanır. Böylece çubuk negatif yüklü hale geçer. Yün elektronları kaybettiğinden, pozitif yüklü hale gelir.

Benzer yükler birbirlerini iterler. İki adet yüklü cam çubuk birbirlerini iter, çünkü her ikisi de pozitif bir yüke sahiptir. İki plastik çubukta birbirlerini iterler. Bunların ikisi de bir negatif yüke sahiptir. Ancak, yüklü bir cam çubuk ile yüklü bir plastik çubuk birbirlerini çeker. Cam çubuktaki yük ile plastik çubuktaki yük, zıt yüklerdir. Pozitif veya negatif bu yüke statik elektrik adı verilir.

Statik elektrik, bir yerde toplanan elektrik yüküdür. Bu yük hareketsiz, durgun elektriktir. Bir kurutucudan çamaşırları çıkarırken statik elektrik örneklerini görebilirsiniz. Örneğin, yünlü bir çorap veya süveter, pamuklu elbiselere yapışmış olabilir. Bu değişik özellikteki kumaşlar, kurutucu içerisinde birbirlerine sürtünmek suretiyle elektrik yükü kazanmışlardır.

Statik elektriğin meydana gelişi

Şekil 1: Statik elektriğin meydana gelişi

Kaynak: Prof. M. Selami Kılıçkaya, Editör: Yrd. Doç. Dr. Ali Cemalcılar, “Temel Fizik”, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 674, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 331, ISBN 975 – 492 – 348 – 5, 1996.

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...