Birey, benliğinin ve kişiliğinin gelişmesinde rol oynayan etmenlere göre, ya Adler’in ifade etmiş olduğu gibi “aşağılık kompleksi” içinde kendini akılsız, şanssız biçimde bütünüyle olumsuz görür; ya da “üstünlük kompleksi” ile kendini akıllı, yetenekli, sevimli, yakışıklı gibi tamamıyla olumlu bulabilir. Bütünüyle olumlu yöndeki kişilik için; “Kimse kendi ayıbını görmez”, “Nalıncı keseri gibi kendine yontar”, “Herkes kendi huyunu beğenir”, “Herkes kendi kantarı ile doksan kilo gelir”, “Herkes kerameti kendinde bilir”, “Her kuş kendi yavrusunu beğenir”, “Kimse ayranım (yoğurdum) ekşi demez”, “Karga yavrusuna bakmış, benim ak pak evladım, demiş” şeklinde sıralanan atasözleri örnek olarak gösterilebilir. Oysa önemli olan bireyin kendisini, kişiliğini, olmak istediği gibi değil, olduğu gibi gerçekçi olarak değerlendirmesi beklenir. Bu beklentiyi şu atasözlerinde görmek mümkündür: “Kişi noksanını bilmek gibi arif olmaz” çünkü, “Övüngen adam en sonunda önüne bakar”. Bu sözlere karşılık bireyin bazı özelliklerini bilmesi de önemlidir. “İnsan kendini beğenmezse çatlar (ölür)” atasözünde de bu gerçek vardır.
Kaynak: Sayginnlp.com web sitesinde yayımlanan “Kişilik (Şahsiyet) ve Atasözleri” konulu yazıdan derlenmiştir.
