Ön kontrol çalışanın kendi prosesini direkt kontrol imkanını veren basit bir algoritmadır. Ön kontrol hataya sebep olabilecek değişiklikleri ve prosesin durumunu tespit etmek için kullanılan bir istatistiksel tekniktir. Ön kontrol spesifikasyon limitleri arasında bir prosesi merkezleyerek başlar ve değişiklikleri tespit eder. Bu teknik istatistiksel olarak önemli proses parametrelerindeki değişiklikleri tespit etmek için tasarlanmış geleneksel kontrol kartlarıyla yapılan istatistiksel proses kontrolünden farklıdır. Ön kontrol grafiksel işaretlemeleri ve hesaplamaları şart koşmaz. Burada sadece verilen kontrol bilgilerinin üç parçasına ihtiyaç vardır.
Ürünün tolerans bandı bir hedef bölgenin iki uyarıcı bölgeyle sınırlandığı üç bölgeye bölünür. Yeni bir proses (yeni ayar, ham madde, işçi) ardarda alınan 5 örneğin, tolerans açıklığının merkezindeki belli bir aralığa düşmesi ile (uyarı bölgesi değil) nitelendirilir (qualified). Bu durum, dağılım tolerans limitleri içinde ürün üretecek kadar dar ve yakın olduğunu garanti eder. Eğer proses nitelendirilmiyorsa uygunsuz ürünün (red X) belirlenmesi ve kontrolü için teşhis işi derhal başlatılır (Juran J. M., 1988).
Proses, bir defa nitelendirildikten sonra periyodik olarak her defasında iki örnek alarak (A ve B çifti olarak isimlendirilir) izlenir. Eğer her ikisi de uyarı sınırlarının içine veya toleransların dışına düşerse, operatör derhal prosesi ayarlar. Diğer durumlarda, proses kendi haline bırakılır. Bu küçük örnek büyüklüğüyle; anında direkt sağlanan bilgi proses işçisine çabuk ve çok sıkı geri besleme döngüsü oluşturur. Bunlar sadece toleranslar içinde güvenli bir dağılımın veya toleranslardan daha geniş bir tolerans limitine doğru gidildiğinin uyarısıdır. Bu hızlı uyarı uygun olmayan bir iş üretilmeden önce ayar yapmaya izin verir.
Bu metodun istatistik gücü, A ve B’nın bağımsız olasılıklarının çarpımında yatar: P (A,B)= P(A)x P(B). Böylece iki taneli örnek büyüklüğü kullanılarak hatalı sinyal riski büyük ölçüde azaltılır. Gerçek olasılıklar uyarı bölgesinin genişliğinin bir fonksiyonudur. Bu alfa riskinde yer alır. Tolerans dışı ürünün atlanması olasılığı uyarı bölgesinin genişliği ve örnek alma frekansı tarafından kontrol edilir (Juran J. M., 1988).
İki duraklama arasındaki altı örnekleme kuralının yalnızca zamanla ilgili olmaya ihtiyacı yoktur. Çok hızlı işlemde, yüzlerce birim bir dakikada üretildiğinde iki duraklama arasındaki birimlerin niceliği (sarı iki çift) örnekleme frekansını belirlemek için 6’ya bölünebilir (Shainin D., 1989).
Ön kontrol prosesi durdurarak kötü kaliteyi cezalandırır. Bu çok sık olduğunda problem çözmek için deney tasarımının kullanımını zorunlu kılar. Ön kontrol örneklemenin çok seyrek yapılmasıyla iyi kaliteyi ödüllendirir (Bhote K. R., 1991).
Kaynak: Prof. Dr. M. Numan Durakbaşa, Arş Gör. İlknur Çavuşoğlu, “Otomotiv Endüstrisinde Modern Kalite Yönetimi Metotları İle Süreçlerin İzlenmesi Ve Optimizasyonu”, TMMOB Makine Mühendisleri Odası IX. Otomotiv ve Yan Sanayii Sempozyumu, 27-28 Mayıs 2005.
