Onlu Sistem ilk olarak Hun Türkleri tarafından kullanılan bir ordu düzen sistemidir.
Asya Hun İmparatorluğu’nda İmparator Mete Han tarafından MÖ 209 yılında ilk defa kullanılan onlu sistem, Türk ordusunun ve Türk Kara Kuvvetlerinin kuruluş tarihi sayılmaktadır. Çünkü ilk düzenli ordu dönemi başlamıştır.
Onlu sistemde en büyük birlik 10.000 kişilikti ve bu birliğe “tümen” adı veriliyordu. Tümenler de 1000’li, 100’lü ve 10’lu olmak üzere kademeli olarak küçülen birliklere ayrılıyordu.
Bu düzenle birlikte ordu kolay yönetilmiş, ünlü Turan taktiğinin gelişimi sağlanmıştır. Mete Han, ordusunu onluk, yüzlük (bölük), binlik ve onbinlik (tümen) parçalara ayırmıştır. Onluk sistemi Türk Silahlı Kuvvetleri de benimsemiştir.
Türk Silahlı Kuvvetlerindeki isimleri
Sisteme göre ordu, her biri 10 askerden oluşan parçalara ayrılır. Her bir on askerin başına “onbaşı” geçer.
- 10 tane onlu asker, 100 askeri oluşturur ve başına “yüzbaşı” geçer.
- 10 tane yüzlü asker, 1000 askeri oluşturur ve başına “binbaşı” geçer.
- 10 tane binli asker, 10,000 askeri oluşturur ve başına “tümgeneral” geçer.
- Bütün orduyu ise başkomutan yönetir.
Bir savaş anında başkomutan, bütün tümgeneralleri toplayarak karar alır. Tümgeneraller, komutası altındaki binbaşılarına bu kararı açıklar. Binbaşılar, komutası altındaki yüzbaşılarına kararı açıklar. Yüzbaşılar da komutası altında bulunan onbaşılara kararı söyler. Onbaşılar da komutası altındaki 10 askere emri verir. Bu şekilde emir komuta zinciri de oluşturulmuş olur. Böylece ordu daha düzenli ve sistematik hareket eder. İletişim hızlanınca savaşta başarı kazanma ihtimali yükselir.
