25 Mart 2010

Otoparklarda hasar durumunun değerlendirilmesi

Otopark
Otopark

Onarım çalışmalarında zemin için en az C20/25 oranında bir beton mukavemeti sağlanmalıdır. Beton kaplamasının çok ince ya da yetersiz olması karbonatlaşma ve nem etkileri ile birlikte oluşan tipik beton hasarları için temel nedendir. Otoparklarda içeri taşınan ertime tuzlarının klorid etkisi, çatlak oluşumu ve park yüzeyinde toplanan suyun yetersiz su tahliyesi nedeniyle otoparka özgü hasarlar da meydana gelmektedir. Çoğu zaman bu etkiler eş zamanlı olarak meydana gelmektedir ve bu nedenle ilave bir hasar riski oluşmaktadır.

Özellikle donatıların bulunduğu bölgelerde klorid yoğunluğunun derinliğini tespit etmek amacıyla matkapla numune alınıp analiz etmek için öğütülür veya donatının farklı derinliklerinden alınan matkap tozu araştırılır.

Donatı bölgesindeki klorid yoğunluğunun değerlendirilmesi kolay değildir. Normal şartlar altında çimento içeriğine bağlı olarak donatıda %0,4 M’lik bir klorid yoğunluğu zararsızdır. Bu miktar çimento içeriğinde kimyasal ve fiziksel olarak zaten vardır. Bu değer Almanya’da sınır değeri olarak da alınır. Uluslar arası alanda bununla ilgili açıklayıcı bir bilgi yoktur. Uygulamada ekonomik veya stabilite güvenliği nedeniyle betonu yukarda belirtilen sınır değerine kadar klorid etkilerinden arındırmak mümkün değildir. Daha yüksek klorid içeriklerinde uzman bir planlamacıya danışılmalıdır. Ön gerilmeli yapılar klorid etkilerinde mutlaka ayrı olarak değerlendirilmelidir. Geri kalan korozyon riski için, etkili bir su tahliyesi ile birlikte yapılan kaplama işlemi nem etkilerinin önlenmesi için çok önemlidir.

Klorid korozyonu mekanizmasında etkinin alkalik düzeyde mi, yani pasif tabakada mı, yoksa betonun karbonatlaşmış bölümünde mi oluştuğu ayırd edilmelidir. Alkalilik (bazlık) mevcut ise ve su ile oksijen varsa tipik klorid etkisi bölgesel olarak dar alanlarda donatının koruyucu tabakasına saldırır ve delikli aşınma korozyonu şeklinde kendini göstermektedir. Çelik karbonatlaşmış betonda ise, kloridler eşit düzeyde aşınan korozyon sürecini hızlandırmaktadır. Korozyon derecesi bu durumda beton kaplamasının elektrik iletim miktarına ve beton kenar bölgesinden çelik yüzeye ulaşan oksijen miktarına bağlıdır.

DIN 1045-1’e göre normal betondan imal edilmiş klorid etkisi olan yüzeylerde beton kaplamalarından istenen asgari kalınlık 28 mm çapında çubuk kalınlığına kadar 4,0 cm [nominal ölçü 5,5, cm] olmasıdır.

Çatlakların değerlendirilmesi için öncelikle uzman bir planlamacı tarafından tüm çatlakların tespit edilmesi gerekmektedir. Bunun dışında aşağıdaki konuların da araştırılması gerekir:

· Konum, çatlak yönü ve çatlak dağılımı olası nedenler hakkında karakteristik bilgiler verebilir. Betonun içindeki donatının nereden nereye gittiğinin bilinmesi değerlendirmeyi kolaylaştırır.

Çatlakların genişliği, derinliği ve sayısı çatlayan yapı parçalarının ne kadar tehlike arz ettiğini gösterir ve dolum sürecinin seçimini de belirlemektedir.

Çatlak bölgesindeki kirlilikler (özellikle içeri nüfuz etmiş mineral yağlar) sadece dolgu işleminden önce titiz bir temizlik yapılmasını gerektirmez, ayrıca çatlak genişliklerinin görsel değerlendirmesini de zorlaştırır.

Nem durumu ve sıcaklık veya yıpranmaya bağlı çatlak genişlik değişimlerinin büyüklüğü dolum malzemesinin doğru seçilmesi için önemli etmenlerdir.

Olası çatlama hareketlerinin zamansal sürecini ve nedenlerini daha kesin tespit edebilmek için çatlak genişliği ölçümlerinde daima günün saati, yapı parçasının sıcaklığı ve gerekirse güncel kullanım durumu kayıt altına alınmalıdır. Üzerinde sürüş yapılan yüzeylerde, daha sonra çatlaklara karşı bir koruma kaplaması yapılacaksa bile, görünürdeki tüm çatlaklar genişliklerine bakılmaksızın emniyet bakımından doldurulmalıdır.

Bütün sayısal ve kalite içerikli araştırma sonuçlarını değerlendirirken stabilite, kullanım durumu, sağlamlık ve estetik kriterlerden hangisinin etkilendiği tespit edilmelidir. Konstrüksiyon stabilitesinin sorgulandığı durumlarda mutlaka taşıyıcı donatıyı planlayan sorumlunun da değerlendirme sürecine dahil edilmesi gerekir.

Kaynak: Bayer, Edwin., Tercüme: Ahmet Savaş,”Parkhauser aber richtig – Ein Leitfaden für Bauherren, Architekten und Ingenieure” (Otoparkları Doğru Tasarlamak – İnşaat Şirketleri, Mimarlar Ve Mühendisler İçin Bir Kılavuz), Bau+Technik GmbH, ISBN 3-7640-0467-3, 2006.

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...