20 Şubat 2010

Para arzı nedir?

Bankacılık
Bankacılık

Bir ekonomide belirli bir anda dolaşımda bulunan her türlü paranın toplam miktarına para arzı denir. Para arzı bir stoktur.

Para arzı= Ufaklık para + Kağıt Para(banknot) + Banka Parası (kaydi para)

Merkez Bankasının piyasaya kağıt para sürme işlemine “emisyon” diyoruz. Merkez Bankası para arzını dar tanım(M1) ve geniş tanım(M2) olmak üzere iki şekilde vermektedir. M1; ufaklık para, kağıt para ve vadesiz mevduat toplamı olarak hesaplanmaktadır. M2 ise M1’e vadeli mevduatların (hem ticari hem de tasarruf) ilavesiyle bulunmaktadır.

Para arzı ile ilgili iki kavram önemlidir: Birincisi, “reel para arzı” ve ikincisi, “paranın dolanım hızı” diğer adıyla “paranın gelir oluşturma hızı”. Ekonomide mal ve hizmet fiyatları artıyorsa onları satın almak için gerekli para miktarı artacaktır. Fakat bu nominal(parasal) bir artıştır. Reel para arzının artması için paranın satın alma gücünün artması gerekir. Gelir dolaşım hızı ise bir birim paranın bir yılda kaç kez el değiştirdiği daha iyi bir ifadeyle kaç el değiştirerek ne kadar birimlik gelir meydana getirdiğidir. Bunu hesap etmek için nominal milli geliri para arzına bölmek gerekecektir. Görüldüğü gibi dolanım hızı ile milli gelir doğru orantılıdır. NOT: Kağıt paranın piyasaya fazla miktarda sürülmesi onun değer kaybetmesine başka bir değişle mal ve hizmet fiyatlarının yükselmesine (enflasyon) yol açar.

Kaynak: Prof. Dr. Öner Günçavdı, “Yönetim Ekonomisi Ders Notları”

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...