22 Mart 2010

Reklam endüstrisinin aktörleri

Reklam
Reklam

Reklam endüstrisi, yalnızca reklam ya da reklamcılık kavramlarından/faaliyetlerinden ibaret değildir. Çalışmada, “endüstri” kavramının özellikle seçilme ve kullanılma nedenlerinin başında da bu gelmektedir. Reklam ya da reklamcılık sektörü özel bir bölümü, tek bir alanı tanımlamaktadır. Oysa ki reklamcılık günümüzde “çoklu” bir çalışma alanını ifade etmektedir.

“Reklam endüstrisi”, reklamın/reklamcılığın farklı boyutlarına işaret etmekte, hem reklam sektörünü hem de bu sektörü destekleyen diğer sektörleri, örgütlenmeler grubunu da içermektedir. Reklam endüstrisi reklamveren, reklam ajansı, medya ve destekleyiciler /tedarikçilerden oluşmaktadır (Arens, 1999: 82; O’Guinnn vd., 1998: 37).

Reklamveren, belirli bir mal ve hizmetin üreticisi, dağıtıcısı, sahasıdır (O’Guinn vd., 1998: 37). Reklam, bir iletişim ya da pazarlama iletişiminin bir biçimi olarak tanımlandığında ise reklamveren, iletişim sürecini başlatan, karar verici konumda olan kaynağın kendisidir. Reklamveren pazar ekonomisi içinde varlığını sürdürmeye çalışan, pazarın rekabetçi ideolojisine uyum sağlayan, sistemin devamı ve kendini yeniden üretmesi için gerekli kurumlardadır. Reklamveren kapitalizmin en görünür yüzünün -reklamın- görünmeyen sahibidir. Pazarlamanın tarihsel gelişimi içerisinde endüstri devrimi ile başlayan süreçte üretici ve tüketici arasındaki mesafenin artışı işletmelerin tüketicilere ve giderek artan biçimde daha fazla tüketiciye ulaşabilme çabası hem reklamverenin faaliyet alanını tanımlamış, hem de buna paralel olarak iletişim etkinliklerinin gerekliliğini artırmıştır.

Reklam ajansı; reklam işini yapmak üzere örgütlenmiş işletmeler, reklamverenin işletme/pazarlama amaçlarına uygun ve paralel olarak reklamını yaptırmak üzere işbirliğine girdiği kimseler olarak tanımlanabilir. İletişim sürecinde kaynak olarak reklamverenin amaç ve isteklerine ulaşması için tüketicilere gönderilmesi gereken mesajların hazırlayıcısı, kodlayıcısıdır reklam ajansı, bir başka deyişle “elçidir” aslında. Onun elçiliği, reklamverenin verdiği “brief’le? başlar. Ewen’in (1976) “bilincin kaptanları” olarak adlandırdığı reklamcıların, reklam ajanslarının rotasını, reklamverenin “yön bilgisi” tayin etmektedir.

Reklamverenin, bir reklam ajansından talep ettiği hizmetlerin türü aynı zamanda reklam ajansının örgütlenme biçimini de tanımlamaktadır. Ajanslar, verdikleri hizmetlere göre “tam hizmet ajansı”, “butik ajans”, “a la carte ajans”, “kurum içi reklam ajansı”, coğrafi anlamda yapılanmalarına göre de “yerel”, “ulusal”, “uluslararası” reklam ajansları olarak tanımlanmaktadırlar.

Pazarlama iletişimi alanına giren tüm hizmetlerin tamamını ya da tamamına yakınını sunan ajanslar, tam hizmet ajansları olarak tanımlanmaktadır. Gülsoy tam hizmet ajanslarının basın, radyo, televizyon, sinema ve satış noktası reklamlarının yanı sıra, fuar sergileri, marka adı yaratma, kurumsal kimlik oluşturma, multivizyon gösterileri hazırlama, web sitesi tasarımı, hatta televizyon programı yapımı ve halkla ilişkiler etkinliği gibi çok çeşitli hizmetleri ortak bir strateji ve planlama çerçevesinde sunduklarını ya da sunulma beklentisi olan ajanslar olduklarını belirtmektedir.

Uluslararası reklam ajanslarının yapılanmaları, tam hizmet ajansı biçimindedir.

Kaynak: G. Senem Gençtürk Hızal, “Reklam Endüstrisinin Topografyası: Türkiye Örneği”, İletişim: Araştırmaları, 3(1-2): 105-131, 2005.

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...