(29 Temmuz 1998 tarihli Resmi Gazetede Gelir Vergisi Kanunu’nda, 01.01.1999 tarihten itibaren geçerli olmak üzere yapılan bir değişikliğe göre) Türkiye’de ücretli olarak çalışan özürlülerin yanında özürlü hizmet erbabı ile bakmakla mükellef olduğu özürlü kişi bulunan hizmet erbabına, özürlü serbest meslek erbabı ile bakmakla mükellef olduğu özürlü kişi bulunan serbest meslek erbabına, basit usûlde vergilendirilenlerden, tüccar ve ücretli durumuna girmeksizin, imalat, tamirat ve küçük sanat işleri ile uğraşan (Örn.: terzi, tamirci, marangoz) özürlülere tanınan vergi indirimleridir. 2003 tarih ve 4958 sayılı “Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu”na Göre Yapılan Değişiklikler: Sigortalıların sakatlık indiriminden dolayı erken emeklilikten yararlanmalarında sakatlık derecelerine göre farklılık getirilmiş, bu bağlamda daha önce sakatlık indiriminden yararlanan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun, 15 yıl sigortalılık ve 3600 gün prim ödeme gün sayısı ile yaşlılık aylığından yararlanmakta iken 1. 2. ve 3. derece sakatlık durumlarına göre kademeli olarak yaşlılık aylığından yararlanmalarına yönelik düzenleme yapılmıştır. Böylelikle %40 sakatlığı olan bir sigortalı ile %80 sakatlığı olan sigortalının yaşlılık aylığından faydalanma şartları değiştirilmiş, sigortalılık süresine göre bu değişikliğin uygulanması geçiş sürecine bağlanmıştır. Müracaat Şekli ve İşlem Prosedürü: Vergi indiriminden istifade etme hakkına sahip olanlar, Defterdarlık Gelir müdürlüklerine, Vergi Dairesi Müdürlüklerine veya Mal Müdürlüklerine müracaat edebilirler. Bu Müdürlükler, özürlü ile ilgili evrakı Maliye Bakanlığı-Merkez Sağlık Kuruluna gönderir. Özürlülük derecesi, bu kurul tarafından incelendikten sonra bildiri, ücretlilerde işverene, diğerlerinde ise bizzat müracaat edene gönderilir. Vergi indiriminin oranı, kurul tarafından tespit edilen çalışma gücü kaybının derecesine göre belirlenmektedir. Çalışma gücü kaybı oranı, özürlülere, hastaneler tarafından daha önceden verilmiş olan “Sağlık Kurulu Raporu”nda geçen özürlülük oranı ile aynı olmayabilir. Dolayısıyla özürlüler bu durumda, özür oranlarını farklı gösteren birden çok rapora sahip olabilmektedir. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 31. maddesinde yer alan Sakatlık İndirimi tutarları, Bakanlar Kurulu Kararı ile yeniden belirlendi. 19.12.2005 tarihli ve 2005/9826 sayılı kararnamenin eki ile Çalışma gücünün %80’ini kaybetmiş 1. derece sakatlar için 440 TL olan indirim 530 TL, çalışma gücünün %60’ını kaybetmiş 2. derece sakatlar için 220 TL olan indirim 265 TL, çalışma gücünün %40’ını kaybetmiş 3. derece sakatlar için 110 TL olan indirim 133 TL olarak tespit edildi.
Kaynak: Prof. Dr. Ali Seyyar’ın katkılarıyla hazırlanmış ve Sosyalsiyaset Web Sitesinde yayımlanan “Özürlülük Terimleri Sözlüğü”nden derlenmiştir (Ziyaret Tarihi: 05/05/2010).
