16 Mayıs 2010

Serbest düşme nedir?

Fizik
Fizik

On katlı bir binanın tepesinden bir pinpon topu ile bir futbol topunu aynı anda serbest bırakalım. Hangi top aşağıya ilk önce düşer? Çoğu kimse, daha ağır olan futbol topunun ilk önce düşeceğini sanır. Ancak, bu durum hiçte böyle değildir. Hava sürtünmesini göz önüne almazsak her iki topta aynı anda yere düşerler. İtalyan fizikçisi Galileo (1564-1642), düşen cisimlerin aynı anda yere düşeceğini öngörmüştür. Yaptığı bir seri deneyler sonucunda, düşen cisimlerin kütlelerine bakılmaksızın aynı hız değişimine tabi olduklarını bulmuştur. Yeryüzüne yakın yerlerde, düşen cisimler 9,8 m/s2’lik bir ivme ile hareket ederler. Bunun anlamı şudur: İlk saniye içinde düşen cisim 9,8 m/s’lik bir hıza kavuşur. İkinci saniye sonunda

ise 2×9,8 = 19,6 m/s’lik hıza erişir. Yerçekimi ivmesini g =9,8 m/s2 ile gösterirsek, serbest düşen ilk hızsız bir cismin aldığı yolu; d = 1/2gt2 ile gösterebiliriz.

Hava sürtünmesi etkisiyle karşı yönde bir hava direnç kuvveti oluşur. Yerçekimi kuvvetiyle bu kuvvetin eşit olduğu anda, düşen cismin hızı sabit hale gelir. İşte bu sabit kuvvete limit hız adı verilir. Buna örnek olarak, uçaktan atlayan bir paraşütçünün, paraşütünün açılmasından bir müddet sonra sabit bir hızla yavaş yavaş yere doğru süzülmesini gösterebiliriz.

Kaynak: Prof. M. Selami Kılıçkaya, Editör: Yrd. Doç. Dr. Ali Cemalcılar, “Temel Fizik”, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 674, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 331, ISBN 975 – 492 – 348 – 5, 1996.

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...