19 Mart 2010

Süksesyon (Sıralı Değişim) Nedir?

Çevre
Çevre

Belli bir bölgedeki türlerin zaman içinde birbirini izleyerek ortaya çıkışına süksesyon adı verilmektedir. Dersin konusu ile ilişkili olduğu için şöyle bir örnekle açıklayabiliriz: Çıplak bir kaya yüzeyinde birçok bitki ve hayvanın gelişip yaşaması imkansızdır. Buraya önce çok özel ekolojik koşullara uyum gösterebilen likenler yerleşir ve metabolik faaliyetleri sırasında ürettikleri liken asitlerinin yardımı ile kayanın milimetreler boyutunda parçalanmasına yol açarlar. Oluşan bu toprak tabakası üzerinde karayosunlarının yerleşip gelişmesi mümkün olur. Karayosunlarının arasında bazı küçük böceklerin de yuva yaptığı görülür, ölü artıklarla birlikte kalınlaşan toprak tabakası bazı otsu bitkilerin gelişmesine, onların arasında ve topraktaki bazı hayvanların gelişimine olanak sağlar. Daha sonraki aşamalarda çalımsı ve

odunsu türlerin yerleşmesi ile süksesyon en üst kademeye, klimaksa ulaşmış olur.

Bitkilerin sıralı değişimine bağlı olarak ortamda yerleşen hayvan türleri de değişip çeşitlenir.

Süksesyon olayı çok yavaş ilerlemekte ve birçok faktör tarafından olumsuz yönde etkilenmektedir. Çevremizde gördüğümüz bitki örtüsü ve doğal ormanların oluşumu binyıllarla ifade edilen basamakların sonucudur. Bu durumda insanların olumsuz etkisi çok uzun bir zamanın geri alınmasını anımsatan sonuçları doğurur. Orman yangınları bunun en üzücü örneklerinin başındadır. Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgelerde keçilerin ağaçların boylanmasını engelleyip doğal süksesyonu engellemesi de bir başka olumsuz örnektir.

Kaynak: Yrd. Doç. Dr. Ayşen TÜRK, Çevre Nedir?, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1017; Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 560

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...