Otomotiv sanayisi son yıllarda bilgisayar teknolojisinde yaşanan hızlı gelişmeye dayalı olarak büyük bir değişim içerisindedir. Lisans altında üretimin yanı sıra araç tasarımı konusunda da otomotiv sanayisinde değişim sürmektedir. Araç tasarımı aşamasında face-lift olarak adlandırılan mevcut araçların modifikasyonları ve sıfırdan araç geliştirme konusunda geriye dönük mühendislik (Reverse Engineering) çalışmaları önemli bir yer tutmaktadır. Gerek araç iç donanımı, gerekse dış görünüşü üzerinde yapılacak olan geliştirmelerde tersine mühendislik çalışmaları ülkemizde ve dünyada artmaktadır.
Tersine mühendislik süreci, bir objenin ölçümü ile başlar ve ardından üç boyutlu CAD model oluşturulması ile devam eder, prototip ya da ürün imalatı ile son bulur. Günümüzde uygulanan standart üretim metotları, ürünün bilgisayar ortamında CAD tasarımının yapılması ile başlayıp uygun CAM metotları ile üretim aşamasına geçilen süreçleri kapsar. Tersine mühendislikte ise mamul parçadan hareketle imalat sürecindeki aşamalar geriye doğru çözümlenir. Tersine mühendisliğe (RE) yaygın olarak aşağıdaki sebeplerden ötürü ihtiyaç duyulmaktadır:
• Üreticinin bir parçayı uzun zamandır üretmemesi ve tekrar üretmek istemesi,
• Orijinal dizaynın yetersiz dokümantasyona sahip olması,
• Bir ürünün orijinal üreticisinin artık bulunmaması fakat müşterilerin bu ürüne ihtiyacının olması,
• Ürünün orijinal dokümantasyonunun kaybolması veya hiç varolmamış olması,
• Ürünün bazı kötü özelliklerinin yeniden tasarlanmasına ihtiyaç duyulması,
• Ürünün uzun süreli kullanımına dayanarak ürüne ait iyi özelliklerin güçlendirilmesi,
• Rakip ürünün iyi ve kötü özellilerinin analiz edilmesi,
• Ürünün performansını ve özelliklerini geliştirmede sonuca götürecek yeni yolların keşfedilmesi,
• Rakip ürünlerin anlaşılması ve daha iyi ürünlerin geliştirilmesinde rekabete dayalı kıyaslama metotlarının elde edilmesi,
• Orijinal CAD modelinin değişikliklere ya da güncel üretim yöntemleri için yeterli olmaması,
• Orijinal üretici firmanın ek/yedek parçalar sağlamada yetersiz ya da isteksiz olması,
• Orijinal üretici firmanın parça sağlamada aşırı ücret talep etmesi,
• Modası geçmiş parçaların ya da eski üretim işlemlerinin bugünkü ve daha ucuz teknolojilerle güncellenmesidir.
Kaynak: E. Salih BOZKURT’un Mühendis ve Makine (Cilt 50, Sayı 579) dergisinde yayımlanan “Tersine Mühendislik Süreci ve Uygulamaları” yazısından derlenmiştir.
