Ülkemizde yaklaşık 30 yıl boyunca yaşamış olduğumuz yüksek enflasyon, bazı ekonomik değerlerin milyarlarla, trilyonlarla ve hatta katrilyonlarla ifade edilmesine neden olmuş, bol sıfırlı rakamlar başta kasa işlemlerinde olmak üzere, muhasebe ve istatistik kayıtlarında, bilgi işlem programlarında ve ödeme sistemlerinde sorunlar yaratmıştır.
Bu süreçte dünyadaki en büyük kupürlü banknot (20.000.000 TL) sadece ülkemizde kullanılmakta ve bu durum paramızın itibarını olumsuz yönde etkilemekte idi. Türk Lirası’ndan 6 sıfır atılması hem psikolojik hem de teknik bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkmıştı.
Banknot küpür değerlerinin yüksek olması, yüksek enflasyon olgusunun bir sonucudur. Bu nedenle paradan sıfır atıldıktan sonra yeniden üst küpürlü banknot ihracı ve nihayet paradan yeniden sıfır atılması ihtiyacının kısa bir süre sonra ortaya çıkmaması için enflasyonun kabul edilebilir bir düzeyde istikrar kazandığı bir dönemin seçilmesi uygun olmaktadır.
Bu çerçevede, 31 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5083 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun” uyarınca paramızdan altı sıfır atılarak, Yeni Türk Lirası banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2005 tarihinde tedavüle çıkarılmış ve para reformunun ilk aşaması gerçekleştirilmiştir.
Başlangıçtan itibaren iki aşamadan oluşması planlanan bu tarihi reformun birinci aşamasında, birçok ülke uygulamasında olduğu gibi, para birimimizin başına geçici bir süre için ve karışıklığı önlemek amacıyla “Yeni” ibaresi konulmuş; ikinci aşamada ise “Yeni” ibaresinin kaldırılarak tekrar geleneksel ve asli para birimimiz olan “Türk Lirası”na dönülmesi öngörülmüştür.
Operasyonunun ikinci aşaması ile ilgili olarak 5 Mayıs 2007 tarih ve 26513 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4 Nisan 2007 tarih, 2007/11963 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Yeni Türk Lirası ve Yeni Kuruşta yer alan “Yeni” ibarelerinin 1 Ocak 2009 tarihinde kaldırılmasına karar verilmiş, yenilenen tasarımları, değişen boyutları ve gelişmiş güvenlik özellikleri ile “Türk Lirası” ve “Kuruş” adını alan banknot ve madeni paralar bu tarihten itibaren dolaşıma çıkarılmıştır.
Kaynak: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Web Sitesinde yayımlanan “sık sorulan sorular”dan derlenmiştir (Ziyaret Tarihi: 28/04/2010).
