Türk medyasındaki süreci anlamak için 1980’lerdeki neo liberal politikaların iz düşümüne bakmak lazım. Bab-ı ali’den Bağcılara taşınan bir süreç bu. Basın bir anda şirketleşmiş medya’ya dönüştü, cam fanus içerisinde, haberden şehirden uzak, toplumdan soyutlanmış hale geldi. Neo liberal politikaların getirdiği yükselen değerler belirleyici oldu. Rantabilite, kısa yoldan köşeyi dönme edebiyatı, hâkimiyeti ve 12 Eylül’ün getirdiği depolitizasyon var.
Bu süreçten sonra Türkiye toplumu kaçışı kurtuluşu magazinel söylemde buldu. Politikanın konuşulmadığı konuşulmaması gereken bir sürece girildi. Basında sermaye, patronlar değişti. Artık “param var, medya sahibi olacağım güçleneceğim belki siyasete atılacağım belki başka sektörlere girerken kullanacağım” dediği bir dönem başladı. İşte bu bir metamorfozdu. Çünkü sonuçta olan halkımızın bilgi edinme hakkına oldu. Medyanın öz denetimi eksikliği, sosyal sorumluluk olgusunun bertaraf edilmesi, medya, siyaset ve sermaye ilişkilerinin sıkı fıkılığına şahit olduk. Medya-siyaset ilişkilerinin çok girift olması sorunu ta baştan beri vardı, her dönem siyasilerin mutlaka bir medyası oldu. Örneğin, Turgut Özal döneminde medyayla siyaset ilişkisi bir aşk nefret ilişkisiydi. Gazeteciler çok sıkı fıkı ilişkilere girdi siyasetçilerle, çok fazla Ankara bağlantıları oldu. Köşe yazarları furyası başladı. Tabular oldu, Kürt sorunu konuşulmadı, askere hiç eleştirel yaklaşılmadı. Çok fazla aykırı sesler çıkaramadı. İktidarların medyaya da ciddi baskıları oldu.
Medyanın siyasetçilere, iktidara ses çıkaramamasının bir nedeni de aslında karşılıklı bir çıkar ilişkisine girmiş olmaları değil miydi, kendisi bir işini hallettirirken başka bir kirli işi de görmez geldi medya…
Tabii. Sonuçta medya “statükocu” tanımladığımız çizgiye geldi. Ana akım medya hep iktidarlara yakın oldu ve ne yazık ki onların sözcülüğünü yaptı çoğu kez.
Kaynak: Prof. Dr. Yasemin İnceoğlu’nun Ajans5.Com’da yayımlanan “Wikileaks yeni medya düzeni için bir milattır” yazısından derlenmiştir (Ziyaret tarihi: 17/12/2010).
