Türk edebiyat tarihinde önemli bir yere sahip Kaşgarlı Mahmut, “Divan-ü Lûgati’t Türk” adlı eserinde Türkçenin, Arapça kadar zengin hatta daha üstün bir dil olduğunu belirtmiştir. Kaşgarlı Mahmut XI. yüzyılda Türk dili üzerine giriştiği bu coğrafi keşifte, Orta Asya’nın büyük kısmını, Çin ve Kuzey Afrika’yı içine alan bir Dünya haritası çizmiştir. Kroki özelliğindeki bu çizimler ilk Türk haritası olarak bilinir. Türklerde haritacılık özellikle Osmanlı Devleti döneminde gelişme göstermiştir. İlk Osmanlı haritaları deniz seyahatlerindeki gözlemlere göre çizilmiştir. Dönemin ilk haritası Trablusgarplı İbrahim Reis’in 1460 yılında ceylan derisi üzerine çizmiş olduğu Akdeniz haritasıdır. Ünlü Türk denizcisi ve haritacısı Piri Reis’in 1513 yılında çizdiği ve halen Topkapı Müzesi’nde bulunan haritası, Amerika, Afrika ve Atlas Okyanusu’nu ayrıntılı biçimde gösteren çok değerli bir eserdir.
Türk haritacılığı 16. yüzyılda Seydi Ali Reis’in, Basra Körfezi ve Hint Denizi haritalarıyla gelişmesini sürdürmüştür. Matbaanın Osmanlı Devleti’ne gelmesinden sonra ilk Türkçe atlas Abdurrahman Efendi tarafından 1803 yılında basılmıştır. Bilimsel ilkelere uygun ilk haritacılık çalışmalarını Mühendishane-i Berrii Humayun’dan yetişen subaylar başlatmışlardır. Bu okulda hazırlanan Marmara Kılavuzu (1823-1845) Türk denizcilerine uzun yıllar önemli kaynak olmuştur. Modern Türk haritacılığının kurucusu ise M. Şevki Paşa’dır (1866-1927). İlk modern harita da Eskişehir ilimize ait şehir haritasıdır.
Kaynak: Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan “Mesleki Açık Öğretim Lisesi “Coğrafya 1″ (Hazırlayan: Derviş Ünlü)” Ders Notlarından Derlenmiştir (Ziyaret Tarihi: 03/02/2010).
