Bu çalışma reklam endüstrisini “uluslararası” bir endüstri olarak ele almaktadır. Reklam endüstrisini -Appadurai’den (1997) yola çıkarak- uluslar arası iletişim akışının görünümlerinden biri olarak konumlandırmak mümkündür. Uluslararasılık durumu, özellikle sermayenin hareketi, tarihsel ardalanda 1960’larla başlayan, özellikle 1980’lerde ve artan bir biçimde 1990’larda dillendirilen bir süreç olarak küreselleşmenin hem nedeni hem de sonucu olarak değerlendirilebilir.
Sermayenin hareketi, merkezin dağılmasını beraberinde getirirken, başlangıçta Amerika Birleşik Devletleri merkezli sermayenin yarana ilerleyen dönemlerde İngiltere, Fransa ve Uzak Doğu merkezli sermaye hareketleri eklenmiştir. Kısaca, artık tek bir merkezden söz etmek mümkün değildir. Üretici ve tüketici arasındaki mesafenin başlangıçta artışı daha sonra yakınlaşması, artan rekabetle birlikte üretici-tüketici arasında iletişim kurmayı gerektirmiştir. Tüketicilerle iletişim kurmanın yollarından biri de reklam / reklam mesajları olmuştur. Hamelink de, uluslararası iletişimde mesajların farklı alanlarda aktığını, bu alanlardan birinin de tutundurma ve reklam olduğunu belirtmekte ve bu akışları şöyle sıralamaktadır:
· Uluslararası haber akışı; daha çok yazılı basında Associated Press, Reuter, Agence France Press gibi belli başlı aktörler tarafından sağlanmaktadır.
Eğlence ve eğitim materyallerinin akışı; müzik, film, kitap ve televizyon programları gibi materyaller üzerinden Bertelsmann, Walt Disney, News Corp., Time-Warner… gibi büyük medya şirketleri tarafından yapılmaktadır.
Tutundurma ve reklam mesajlarının akışı; Uluslararası gazeteler, dergiler, elektronik yayınlar tarafından WPP, Omnicom, Interpublic gibi belli başlı reklam grupları aracılığıyla tüm dünyaya reklam mesajları taşınmaktadır.
Veri akışı; özellikle iletişim teknolojilerindeki gelişmelere paralel olarak elektronik veri değişimi, finansal verilerin dolaşımı gibi farklı bağlamlarda gerçekleşmektedir.
Sesli mesajların akışı; telekomünikasyon hizmetlerindeki gelişmelerde en iyi biçimde görülmektedir.
Yazılı mesajların akışı; telefax, telex ve posta yolu ile hızlı bir biçimde sağlanmaktadır (92-93).
Tüm dünyaya yayılan reklam mesajları Hamelink’in de belirttiği gibi sayılı reklam gruplarının denetimindedir ve reklam/reklamcılık günümüzde, bir endüstri haline gelmiştir.
Kaynak: G. Senem Gençtürk Hızal, “Reklam Endüstrisinin Topografyası: Türkiye Örneği”, İletişim: Araştırmaları, 3(1-2): 105-131, 2005.
