Kardiyovasküler (kalp-damar veya dolaşım) sistemi, kanı bütün vücuda dolaştıran organlar topluluğunun işlevsel birliği yapar. Kan, kapalı boşluklar (kalp ve damar) sistemi içinde vücudu dolaşır. Bütün hücrelere değin besin maddeleri ve oksijen götürür, karbon dioksit ve artık ürünleri bunlardan alır. Kanın bu işleri yaparken dolaşmasına kan dolaşımı denir.
Dolaşım sisteminin ana organı kalptir. Kanı kalpten alıp vücutta dolaştıran organlara damar denir. Kalp ve damarlar dışa açılmaz; o yüzden bunlara kapalı boşluklar sistemi de denir. Dışa açılmaları hastalıktır. Açılan yerden kan akmasına kanama denir. Damarlar, arterler ve venler olarak ikiye ayrılırlar. Arterlerde dolaşan kana anteryel kan, venlerde dolaşan kana venöz kan denir. Ayrıca, lenfin (ak kan) dolaştığı lenf damarları vardır.
Oksijenden ve besin maddelerinden zengin kan anteryel kan, CO2’ten ve artık ürünlerden zengin kan venöz kan adını alır. Arterler, kanı kalpten alıp bütün vücuda dağıtırlar. Arterlerin en uç dallarına kapiller (kılcal damarlar) denir. Hücrelerle kan arasındaki alışveriş burada olur. Kapillerin devamı venüldür. Venüller birleşerek, venleri yapar.
Acrocyanosis: Ellerde ve daha seyrek olarak ayaklar da görülen ve derideki küçük damarların spazmı nedeniyle oluşan inatçı, ağrısız ve sistematik siyanozdur.
Açık kalp ameliyatı: Bozuk kapakçıkları değiştirmek amacıyla yapılan ameliyattır.
Anastomosis: İki içi boş organ arasındaki bağlantı.
Aneurysma: Damarın belli bir bölgesinin genişlemesinden oluşan şişkinlik.
Angi: Damar.
Angina pectoris: Kalp kası iskemisine bağlı olarak gelişen prekordial ağrı ve rahatsızlıktır.
Aort kuarktasyonu: Aortta daralan bir bölgenin olması.
Aort stenosis: Aort kapaklarında herhangi bir nedenle darlık oluşmasıdır.
Aortic aneurysma: Aortta yerel genişleme.
Arhythmia: Kalbin normal ritminin bozulması.
Arteria: Atardamar.
Arteriola: Küçük arter.
Atherosclerosis: Atheroma adıyla bilinen lokalize lipid birikimlerine bağlı olarak intima tabakasının kalınlaşmasıyla kendini gösteren bir arter lezyonudur.
Atrial fibrillation: Elektriksel uyaranların karmakarışık olduğu ve kontraksiyona izin vermeyen bir aritmi.
Atrial septal defect: Atriumlar arası septumda açıklık olması.
Atrium: Kulakçık, kalp boşluklarından ikisi.
Bradycardia: Kalp atım hızının normalden az olması.
Buerger Hastalığı: Orta ve küçük çaplı arter ve venlerde iltihabi değişikliklere yol açan tıkayıcı bir hastalık.
By-pass ameliyatı: Tıkalı olan koroner arteri köprüleme ameliyatıdır.
Capillare: Kılcal damar.
Cardia: Yürek, kalp.
Cardiac arrest: Kalp durması.
Cardiac transplantation: Kalp nakli.
Cardiogenic shock: Ventrikül yetmezliği nedeniyle gelişen şok.
Cardiomyopathy: Kalp kasının iltihabi olmayan patolojik lezyonlarıdır.
Cladicatio intermittens: Yürütme sırasında bacaklarda ortaya çıkan şiddetli kas ağrısıdır.
Cladicatio intermittens: Yürütme sırasında bacaklarda ortaya çıkan şiddetli kas ağrısıdır.
Congestive heart failure: Konjestif kalp yetmezliği.
Cor: Yürek, kalp.
Correction of atrial septal defect: Kulakçıklar arasındaki defektin onarılması.
Correction of ventricular septal defect: Karıncıklar arasındaki defektin onarılması
Cuspis: Atriyoventrikuler deliklerdeki kapakçıkların her biri.
Cyanosis: Morarma.
Diastole: Kanın kalbe dolduğu periyod, gevşeme.
Embolia: Dolaşımla sürüklenen pıhtı veya diğer bir yabancı madde ile damarın tıkanması.
Embolia: Dolaşımla sürüklenen pıhtı veya diğer bir yabancı madde ile damarın tıkanması.
Endocarditis: Endokardın iltihabı.
Endocardium: Kalbin en iç katmanı.
Epicardium: Kalbin en dıştaki katmanı.
Essential hypertension: Tek bir nedene bağlanamayan hipertansiyon.
Hypertension: Arteriyel kan basıncının yükselmesi.
Hypovolemic shock: Damar içi sıvı hacminin az olması nedeniyle gelişen şok.
İschemia: Herhangi bir organa yeterince kanın gitmemesi.
İschemic heart disease: Çoğunlukla koroner aterosklerozdan kaynaklanan ve kalp kaslarına yeterince kan gelmesini engelleyen kalp hastalığı.
Mitral insufficiency: Mitral kapağının tam olarak kapanamaması nedeniyle ventriküldeki kanın atriuma geri kaçmasıyla ortaya çıkan durumdur.
Mitral stenosis: Mitral kapağın daralmasıdır.
Myocardial infarctus: Genellikle miyokardın bir bölümüne gelen koroner kan akımının birdenbire azalması sonucu ortaya çıkan iskemik miyokard nekrozudur.
Myocardium: Kalbin, kalp kası hücrelerinden yapılmış orta katmanı.
Orthostatic hypotension: Kişi dik duruma geçerken, kan basıncının aşırı miktarda düşmesidir.
Ostium aorta: Sol ventrikülden çıkan aortanın deliği.
Ostium atrioventriculare dextrum: Sağ atriyum ile sağ ventrikül arasındaki delik.
Ostium atrioventriculare sinistrum: Sol atriyum ile sol vnetrikül arasında bulunan ventrikül arasında bulunan delik.
Patent ductus arteriosus: Ducturs arteriosus’un açık kalmasıdır.
Percutaneous transluminale angioplasty: Aterosklerozlu damarları genişletmek için uygulanan bir yöntemdir.
Pericardiectomy: Perikardın çıkarılmasıdır.
Pericarditis: Perikard iltihabı.
Pericardium: Kalbi çevreleyen zar.
Phlebos: Toplardamar.
Pulmoner darlık: Genellikle konjenital olan pulmoner kapak darlığıdır.
Pulmoner yetmezlik: Pulmoner kapağın kapanamamasıdır.
Raynaud Hastalığı: Küçük arteriollerin özellikle parmaklarda ve bazen de burun, dil gibi diğer uç kısımlarda spazmı nedeniyle renk solması ve siyanoz görülmesidir.
Rete capillare: Kapiller ağı.
Septic shock: Bir enfeksiyon ajanının yol açtığı şoktur.
Septum interatriale: Atriyumlar arasındaki bölme.
Shock: Dakikadaki kalp atım sayısının yetersiz olması ya da periferik kan akımının kötü bir şekilde dağılması nedeniyle, periferik dokulara giden kan akımının, onların canlılıklarını sürdürecek yeterlilikte olmaması durumu.
Sinusoideum: Çapları genişlemiş kapiller ve venüller.
Systema cardiovasculare: Kardiyovasküler sistem.
Systole: Kalbin kanı pompaladığı periyod, kasılma.
Tachycardia: Kalp atım hızının normalden fazla olması.
Tetralogy of fallot: Pulmoner arter darlığı, ventriküller arası septumda delik, sağ karıcıkta hifertrofi ve aorta dekstrapozisyonla belirgin bir konjenital bir kalp hastalığıdır.
Thromboendarterectomy: Damar içindeki trombüsün çıkarılmasıdır.
Thrombophlebitis: Venlerde tromboz ve iltihabi reaksiyon olması durumudur.
Thrombophlebitis: Venlerde tromboz ve iltihabi reaksiyon olması durumudur.
Tricuspid insufficiency: Triküspit kapaklarının tam olarak kapanamamasıdır.
Tricuspid stenosis: Triküspit kapakların tam olarak kapanamamasıdır.
Tunica externa: Damarın dış katmanı.
Tunica intima: Damarın boşluk tarafında olan ilk katmanı.
Tunica media: Damarın orta katmanı.
Valva aorta:Ostiyum aortada bulunan kapakların her biri.
Valva tricuspidalis: Trikuspidal kapak.
Valva trunci pulmonalis: Pulmonal kapak.
Valva: Kapak.
Varix: Özellikle alt ekstremitelerde görülen, ven kapaklarının bozulması nedeniyle venlerin uzayıp genişleyerek kıvrım kıvrım olması durumudur.
Vas: Damar.
Vena: Toplardamar.
Ventricular aneurysma: Enfarktüs sonrası sağlam kalan miyokard katmanının dışa doğru torbalanması durumudur.
Ventricular fibrillation: Impulsların ventrikül miyokardı içinde düzensiz dağıldığı ve kasılmanın imkansızlaştığı aritmi.
Ventricular septal defect: Ventriküller arası septumda açıklık olması.
Ventriculus: Karıncık, kalbin tepe bölümü tarafındaki iki boşluğa verilen isim.
Venula: Küçük çaplı venler.
Kaynak: Tıbbi Terminoloji (Tedavi Hizmetleri), MEGEP (Mesleki Eğitim Ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi), ANKARA, 2008.
