16 Mayıs 2010

Akım ve manyetik alanlar

Fizik
Fizik

Manyetik alanlar sadece kalıcı mıknatıslara mahsus değildir. Akım taşıyan bir telin civarında da bir manyetik alan oluşur. Kalıcı mıknatıslarda olduğu gibi, elektrik akımlarının alanları da kuzeyden güneye yönelmiştir. Manyetik alanlı bir bobin aynen kalıcı mıknatısların yaptığı gibi, diğer mıknatısları çeker veya iter. Mıknatısların ve bobinlerin etrafında oluşturduğu manyetik alanlar ve bunların etkileri, mıknatısları elektronikte önemli bir yere getirir.

Manyetik alanların etkilerine bir örnek olarak, bir elektrik motorunu gösterebiliriz. Bir elektrik motorunda, bir şaft/mil etrafında bir akım teli sarılıdır. Bu akım teli (bobin) mıknatısın kutupları arasında bulunmaktadır. Bobinden bir akım geçtiğinde, etrafında bir manyetik alan meydana gelir. İki alanın etkisi bobini döndürmek yönündedir. Aynı sonuç, mıknatısı mil üzerine yerleştirip üzerine bir akım teli (bobin) sarmak suretiyle de elde edilebilir. İki manyetik alan dönmeye yol açar zira her durumda alanlar birbirlerini iterler.

Bir bobin ile bir mıknatısın kullanıldığı diğer bir gereç ise elektrik metredir. Akımı ölçen alete ampermetre, voltaj (gerilim) ölçen alete ise voltmetre denilir.

Kaynak: Prof. M. Selami Kılıçkaya, Editör: Yrd. Doç. Dr. Ali Cemalcılar, “Temel Fizik”, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 674, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 331, ISBN 975 – 492 – 348 – 5, 1996.

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...