16 Mayıs 2010

Newton’un birinci hareket kanunu

Fizik
Fizik

Bir otomobilde gitmektesiniz. Sürücü aniden frene basıyor. Vücudunuz hareket etmek isteyecektir. Hareketli bir cismi harekete devam ettirmeye çalışan etkiye atalet adı veriyoruz. Yukarıdaki örnekte otomobil durmaya başlasa bile, atalet yüzünden vücudunuz hareketini devam ettirecektir. Emniyet kemerinizin çekmesi sebebiyle vücudunuz ileri doğru hareketten alıkonacaktır. Şayet emniyet kemeriniz bağlı değilse yaralanabilirsiniz veya incinebilirsiniz. Vücudunuz ileri doğru hareketine devam etmek suretiyle sizde cama çarpabilirsiniz. Atalet aynı zamanda duran bir cismin hareketsiz kalma eğilimidir. Hareketsiz halde duran bir cisim üzerine bir kuvvet uygulanmadığı sürece hareketsiz kalacaktır.

Newton (1642-1727), cisimlerin nasıl hareket edeceklerini açıklayan üç adet kanun ifade etmiştir. Buna göre birinci kanun şöyle ifade edilebilir: “Hareket halindeki bir cisim veya durmakta olan bir cisim, üzerine herhangi bir kuvvet uygulanmazsa durumunu aynen koruyacaktır. Yani, duran bir cisim durmaya devam edecektir. Hareketi başlatmak veya durdurmak için bir kuvvet gerekecektir“.

Hareket halindeki bir cisim bu halini korumak isteyecektir. Hareket halindeki bir cismin hızını veya yönünü değiştirmek için bir kuvvet gereklidir. Örneğin, hareket halindeki bir otobüste ayakta gidiyorsunuz. Otobüsün aniden durduğunu kabul edelim. Hareketsiz halde duran vücudunuz öne doğru fırlayacaktır. Duran bir otobüsün aniden harekete geçtiğini düşünelim. Şimdi de vücudunuz arkaya doğru yıkılacaktır. Bu iki durum, birinci hareket kanunun doğal bir sonucudur.

Kaynak: Prof. M. Selami Kılıçkaya, Editör: Yrd. Doç. Dr. Ali Cemalcılar, “Temel Fizik”, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 674, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 331, ISBN 975 – 492 – 348 – 5, 1996.

Share

Bunları da Beğenebilirsiniz...