Günümüzün Parasal Birlik Teorisi özde Nobel İktisat ödüllü iktisatçı R. Mundell’in “Optimum Para Sahası (OPS)” teorisine dayanmaktadır (Mundell, 1961). Mundell, parasal birliğin olumlu etkilerinin, olumsuz etkilerinden farkını maksimize edecek bölge büyüklüğüne “optimum para sahası” adını vermiştir. Benzer şekilde, uygulanan ortak iktisat politikaları yoluyla üye ülke ekonomilerinde tam istihdam, ödemeler dengesi ve fiyat istikrarı hedeflerinin en düşük maliyetle sağlandığı bölge “optimum para sahası” olarak ifade edilmiştir (McKinnon, 1963; ayrıca bkz. Tonus, 2000). Bir parasal birlik, tanım gereği para politikası ve döviz kuru politikasının birlik düzeyinde birleştirilmesini ve ortak yönetimini gerektirir. Bunun doğal sonucu, parasal alanda para arzı artış hızı birlikte (birlik düzeyinde) kararlaştırılmalıdır. Böylece, ortak para politikası para ve fiyat istikrarı için önemli bir güvence olmaktadır. Ayrıca, birliğin dışa karşı ödemeler dengesi birlik düzeyinde düzenlenmelidir. Bu amaçla uluslarüstü para otoritesi ortak döviz rezerv havuzu oluşturmalı ve kurun düzenlenmesi birlik ölçeğinde kararlaştırılmalıdır. Ortak döviz kuru politikası uygulandığında birliğe üye ülkelerin paraları ortak ve değişmez bir kurdan birbirine bağlanmaktadır. Tek para uygulaması ise bunun özel bir halinden başka bir şey değildir. Uygulamada bir parasal birlik aşağıdaki unsurları içermelidir (El-Agraa, 1994: s.107): i) üye ülkelerin para politikalarının koordinasyonu, ii) ortak rezerv havuzu, iii) tek merkez bankası ve para politikasının birlik düzeyinde uluslarüstü bir bağımsız kurum tarafından belirlenmesi.
Kaynak: Doç. Dr. Utku Utkulu (İ.İ.B.F., İktisat Bölümü Dokuz Eylül Üniversitesi), “Avrupa Parasal Birliği Gerçekten bir Optimum Para Sahası mıdır?”, Siyasa, Yıl: 1, Sayı: 1, Güz 2005.
