Boylam ile zaman tayini eş anlamlıdır. Önceleri saatin durum ve gidişini belirtmek için astronomik zaman tayini yapılıyordu. İlk defa yüzyılımızda saptanmış olduğu üzere dünyanın dönüşü düzenli olmadığı için çalışmalar yer saatinin durum ve gidişini saptama amacına yönelmiştir. Düzenli zaman bugün atom saatleri ile sağlanmaktadır. Ancak yeryüzünde bulunulduğu için, eskiden olduğu gibi şimdide dünyanın dönüşüne dayanılarak tanımlanan zaman esas olmakta ve yıldızlar yardımı ile doğrultular ölçülecekse, yine bu zaman kullanılmaktadır.
Herhangi bir yerde o yerin yıldız zamanı astronomik yoldan tayin edilmişse, bununla o yerin boylamını bulmak mümkündür. Çünkü;
θGr = θλ+ λ veya λ = θGr -θλ (1)’dır (λ batıya doğru pozitif sayılır).
Prensip olarak, gözlenen yıldız ne kadar hızlı hareket ederse, yani görüş alanında ölçü çizgisinden ne kadar çabuk geçerse, zaman o kadar hassas tayin edilir. Bu arada tekrar yıldızın düşey daire veya almukantarattan geçişinin gözlenebileceği olanaklar vardır.
Boylam veya zaman tayini yöntemleri olarak, Meridyen yöntemi, Birinci düşeyde zenit uzaklıkları ile zaman tayini, Zinger yöntemi, Döllen yöntemi, Simetrik gözlemlerle zaman tayini, Yatay açılarla boylam belirleme, Mayer yöntemi, Kwee Van Woerden yöntemi sayılabilir (Müler, 1973).
Kaynak: M. Acar, B.Turgut, “Kern DKM 3-A ile Astronomik Enlem, Boylam ve Azimut Belirleme”, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara, 28 Mart – 1 Nisan 2005.
