Çoğu insanın yaşamlarındaki stres ile nasıl başa çıkacaklarını bilmezler. Eğer üzerinde durmazsanız stresin kendi kendine yok olup gideceğini düşünüyor olabilirsiniz ki, bu yaklaşım oldukça yanlıştır. Bu anlamda beş aşamadan söz edebiliriz;
Stresin kaynaklarını tanıyın. Kendinize şu soruları sorun:
Önceliklerim konusunda kararsız mıyım?
Kişisel sorunlarım sürekli zihnimi kurcalıyor mu?
İş güvencem var mı?
Başarısızlık korkusu beni yiyip bitiriyor mu?
İş yerindeki insanlarla ilişkilerim kötü mü?
Zamanımı, plan yapıp uygulamak yerine yangın söndürmekle mi geçiriyorum?
Bu sorulara vereceğiniz yanıtlar, stres düzeyinizi ve almanız gereken önlemleri gösterecektir. Stres faktörlerini sıralayın. Yukarıdaki sorulara vereceğiniz yanıtlar için belli nedenler aklınıza gelecek; insanlar, olaylar, koşullar, hayal kırıklıkları, sorunlar, sıkıntılar gibi. Bu stres faktörlerini, sizi ne kadar etkilediklerine göre sıralayın.
Engeller üzerinde düşünün; ilerlemek için engelleri nasıl aşacağınızı düşünün. Örneğin sizi en çok strese sokan zaman baskısı ise, yapmanız gereken her iş için şu soruların yanıtlarını arayın:
Nedenleri ne?
Bunu yalnız başıma çözebilir miyim?
Eğer çözemezsem kimden yardım isteyebilirim?
Önce ne yapmam gerekiyor?
Ne zaman başlayacağım?
Ne kadar ilerlediğimi nasıl ölçeceğim?
Bir hareket planı hazırlayın; ipleri elinize alın, stres kaynağından ya uzaklaşın ya da onu durdurun. Örneğin eğer önemli bir sunuş yapmanız gerekiyorsa hazırlanın. Stres oluşturan bir olayla karşı karşıya kaldığınız ve üstesinden geldiğiniz zaman kendinizi kutlayın.
Planınızı uygulayın; her bir stres kaynağı ile yeterince mücadele edebilmek için hangi sıklıkta olduğunu, şiddetini ve net etkisini değerlendirmeniz gerekir. Bu incelemenizi doğru yere odaklamak için harekete geçme kararlarınızı kaydetmeli ve izlemelisiniz (Gençtürk, 2006).
Kaynak: Rezzan GÜNDOĞDU (MEB Öz. Eğ. Rehb. Dan. Hizm. Gen. Md. Uzmanı), 09-20 Şubat 2009 Tarihleri Arasında Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığınca Planlanan Merkezi ve Mahalli Görevde Yükselme Eğitimi “Çatışma ve Stres Yönetimi” Ders Notları, Ankara, 2009.
