Aşırı şüpheciliğin hakim olduğu, kuşku, vesvese, güvensizlik, kıskançlık, aşırı alınganlık ve gurur gibi karakter bozukluklarının yanı sıra yanlış yargı oluşturma, suçu başkasına atma, sistemli sabuklamalara yol açan yorumlamalarda bulunma gibi hareketlerle ortaya çıkan ve devamlılık gösteren bir psikoz, yani ruhi bir bozukluk türüdür. Özellikleri: Paranoya, genelde daha ileri yaşlarda ortaya çıkmaktadır. Kişi eşinin kendisini aldattığını ya da yakınlarının onu öldürmeye çalıştıklarını ileri sürebilmektedir. Hayatını bu gibi gerçek dışı düşüncelere göre düzenlemeye başlayan ruh hastası, işi gücü bırakıp örneğin bütün gün eşini takip edebilmektedir. Bu kişiler, evdekiler tarafından tehdit altında bulunduğunu düşünebilirler. Bundan dolayı da, zehirlenmemek için sürekli dışarıda yemeye başlarlar veya yemeklerini kendileri pişirirler. Gerçek dışı tehlikelerden korunmak için silah taşımaya başlayabilir. Bazı paranoid hastalar, haksızlığa uğradıkları inancıyla, sürekli dava açarak, yıllarca mahkemelere gidip gelirler. Bazıları da, kendilerini çok önemli bir devlet adamı, dini lider, sanatçı, sporcu, yazar, şair, peygamber zannedebilmektedir. Bu tür tuhaf düşünce ve inanışların kaynağında öncelikle şiddetli bir istek ve arzu yer almaktadır.

Kaynak:  Prof. Dr. Ali Seyyar’ın katkılarıyla hazırlanmış ve Sosyalsiyaset Web Sitesinde yayımlanan “Özürlülük Terimleri Sözlüğü”nden derlenmiştir (Ziyaret Tarihi: 05/05/2010).