Cerrahi girişim veya otopsiden elde edilen spesmenler ile alınan vücut mayileri laboratuara uygun bir fiksatif içinde gönderilir. Fiksatif (Tespit edici) maddeler hücreleri canlı halleri ile tespit eder ve dokunun çürümesini önler. Bu amaçla yaygın olarak kullanılan madde %10’luk formalindir. Formalin; formaldehit gazının sudaki %40’lık eriyiğidir. 10 ml. formalin+ 90 ml. su ile %10’luk formalin elde edilir. Gerçekte bu eriyik içindeki formalin %4 oranındadır. Dokular bu eriyik içinde aylarca hatta yıllarca bozulmadan kaldığı gibi tüm mikropları da ölür.
Dokuların iyi tespit olmaları için kendi hacimlerinin 10-20 katı eriyik içinde ve en az 4 saat (küçük dokular için) beklemeleri gerekir. Mecbur kalındığı zaman %70’lik alkol de fiksatif olarak kullanılabilir. Tüp içersinde gönderilecek olan vücut sıvılarından örnekler yarı yarıya fiksatif ile karıştırılmalıdır.
Cerrahi girişim sırasında doku örneği alınıp 15-20 dakikada acele tanı istenen durumlarda doku taze olarak bir gazlı bez içinde laboratuara gönderilir. Bu dokular Kriostat (Dondurma mikrotomu) ile -30 C°’de dondurulup kesilir, boyanır ve mikroskopta incelenip acil tanı verilir. Cerrah bu tanıya göre ameliyata yön verir.
Smear (sürüntü)ler %96’lık alkol ve eterin yarı yarıya karıştırılması ile elde edilen bir eriyik içinde gönderilir. Bu olanak yoksa saç spreyi ile tespit edilebilir.
Patoloji laboratuarına gönderilen her materyal; hastanın adı-soyadı-yaşı-cinsi-memleketi biopsi alan doktor-klinik tanısı-klinik, operatif ve laboratuar bulguları yazılı bir kağıt (rapor) ile beraber gönderilir. Gelen her materyal protokol defterine kaydedilir ve verilen numara materyalin ve kağıdın üzerine yazılır. Bundan sonra doku, bütün işlemlere bu protokol numarası ile girer.
Kaynak: Prof. Dr. Nilüfer Tel, “Patoloji”, Editör Doç. Dr. Uğur Demiray, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 495 Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 224, ISBN 975 – 492 – 232 – 2, 1991.
